Từ Vui chơi đến Nơi trú ẩn: Nhiều vai trò của Nhà thi đấu thể thao cộng đồng quy mô nhỏ

Từ Vui chơi đến Nơi trú ẩn: Nhiều vai trò của Nhà thi đấu thể thao cộng đồng quy mô nhỏ

Lợi ích cộng đồng là một trong những thuật ngữ đầu tiên được đề cập khi công bố một dự án công cộng mới. Điều này đặc biệt đúng trong trường hợp của các nhà thi đấu thể thao, hứa hẹn cải thiện phúc lợi và gắn kết xã hội. Có 2 hai loại hình nhà thi đấu thể thao, với mức độ tham gia khác nhau vào đời sống cộng đồng: một mặt, có những địa điểm quy mô lớn chuyên tổ chức các cuộc thi quốc tế, thường tăng sức chứa của hàng nghìn người, đảm nhận vai trò là các địa danh hiện đại bên cạnh các sân vận động. Mặt khác, có những nhà thi đấu thể thao đa năng quy mô nhỏ, thường được sáp nhập vào các trường học, phân tán khắp các khu phố hoặc hiện diện ở các vùng nông thôn với khả năng tiếp cận hạn chế với các tiện ích công cộng khác. Mặc dù sự hiện diện thường bị đánh giá thấp, những địa điểm này nắm bắt và mở rộng vai trò đa năng của chúng bằng cách cung cấp các cơ hội để vui chơi, kết nối, tổ chức các sự kiện và hỗ trợ các hoạt động cộng đồng đa dạng.
10:00, 28/08/2025

Ở nhiều vùng nông thôn và ngoại ô, những hội trường này là không gian nội thất công cộng lớn nhất. Từ các cuộc thi đấu thể thao, lớp học thể dục đến hội chợ cộng đồng và họp dân, những không gian này thể hiện tính linh hoạt, đáp ứng đa dạng các hoạt động thường nhật. Với hình ảnh kiến trúc tương đối đơn giản, chúng thực hiện một chức năng xã hội phức tạp và cao quý như một công trình công cộng năng động và mang tính đại diện.

Việc thiết kế những địa điểm như vậy đòi hỏi phải cân nhắc giữa nguồn lực hạn chế, yêu cầu chức năng và nhu cầu tạo ra một hình ảnh đại diện. Tính hai mặt tương tự cũng được phản ánh trong khía cạnh đô thị của những hội trường này: trong khi thể tích và kích thước của chúng tương phản với kết cấu đô thị xung quanh. Vai trò đại diện của chúng đòi hỏi sự tích hợp đô thị một cách cẩn thận, đảm bảo khả năng tiếp cận cho toàn bộ cộng đồng.

Điểm nổi bật của những địa điểm này là không gian mở trong nhà hoặc bán kín, đôi khi được bổ sung thêm một vài hàng ghế ngồi cho khán giả. Khu vực đa năng này được thiết kế để phù hợp với nhiều môn thể thao khác nhau, nhưng chính sự linh hoạt này cũng cho phép nó dễ dàng tổ chức các sự kiện cộng đồng. Bao quanh khu vực trung tâm này là các tiện ích hỗ trợ thiết yếu: phòng tắm, phòng thay đồ, phòng vệ sinh, một quầy lễ tân nhỏ và khu vực sinh hoạt chung. Những tiện ích bổ sung này đảm bảo hội trường được trang bị đầy đủ để tổ chức các hoạt động đa dạng, mang đến một địa điểm toàn diện và dễ tiếp cận cho việc rèn luyện thể chất và các buổi gặp gỡ xã hội, qua đó trở thành một trung tâm đa chức năng cho cư dân địa phương.

Ngoài lợi ích kinh tế, những nhà thi đấu này còn mang lại nhiều lợi ích vô hình. Trong một khảo sát về tác động cộng đồng của Trung tâm Thể thao Quốc tế Darebin tại Melbourne, Úc, cư dân đã đề cập đến nhiều lợi ích khi tiếp cận địa điểm này, bao gồm "tăng khả năng tiếp cận, khả năng hiển thị, sự tham gia và thành công, tác động tích cực đến môn thể thao, cộng đồng thể thao và trải nghiệm thể thao của họ". Chi phí xây dựng và bảo trì tương đối thấp khiến chúng trở thành một khoản đầu tư thiết thực cho các cộng đồng có ngân sách hạn hẹp, trong khi tác động tích cực đến phúc lợi của cộng đồng còn vượt xa khoản đầu tư ban đầu.

Không giống như các địa điểm lớn hơn, tập trung nhiều vào các màn trình diễn, các nhà thi đấu thể thao quy mô nhỏ dễ tiếp cận và khuyến khích hoạt động thể chất thường xuyên giữa các thành viên cộng đồng. Chúng cung cấp một không gian cho mọi người ở mọi lứa tuổi có thể tham gia thể thao và rèn luyện sức khỏe, thúc đẩy lối sống lành mạnh hơn. Sự gần gũi và sẵn có của các địa điểm này thúc đẩy sự tham gia tích cực hơn vào các hoạt động thể chất bằng cách giảm bớt rào cản tiếp cận. Ngoài ra, bằng cách cung cấp không gian cho các hoạt động hàng ngày, các nhà thi đấu thể thao có thể trở thành nền tảng để các cá nhân đảm nhận vai trò lãnh đạo và trách nhiệm trong cộng đồng của họ.

Các nhà thi đấu thể thao quy mô nhỏ cũng mang đến những cơ hội giáo dục đáng kể và thúc đẩy sự tham gia của thanh thiếu niên. Những địa điểm này có thể tổ chức các chương trình sau giờ học, phòng tập thể thao và hội thảo giáo dục, thúc đẩy việc học tập suốt đời và phát triển kỹ năng cho thanh thiếu niên. Bằng cách cung cấp một môi trường an toàn và hỗ trợ, các nhà thi đấu thể thao khuyến khích sự phát triển tích cực của thanh thiếu niên và giúp ngăn ngừa tình trạng phạm pháp. Chúng cung cấp một không gian nơi thanh thiếu niên có thể học hỏi về tinh thần đồng đội, khả năng lãnh đạo và kỷ luật thông qua các hoạt động thể thao và giải trí.

Một tính hai mặt nhất định cũng hiện diện trong logic kết cấu cần thiết để xây dựng những hội trường như vậy. Một mặt, hình chữ nhật đơn giản có thể đáp ứng tốt chức năng nội thất, nhưng mặt khác, khoảng không gian mở rộng lớn chính là cơ hội để khám phá các giải pháp xây dựng độc đáo hơn. Hệ giàn kim loại là một trong những hệ thống được sử dụng nhiều nhất, nhưng các công nghệ mới nổi tái tạo các kỹ thuật truyền thống đang bắt đầu được chú ý. Trong số đó, các kết cấu tre đang nổi lên như một giải pháp thay thế bền vững cho kết cấu gỗ, bê tông và thép cho các nhà thi đấu thể thao ở Đông Nam Á nhờ tính sẵn có, độ bền và tính linh hoạt của chúng.

Để tăng cường hơn nữa sự kết nối của cộng đồng với không gian, các nguồn lực địa phương và nghề thủ công truyền thống có thể được tích hợp vào thiết kế của các cơ sở này, qua đó bảo tồn di sản văn hóa của khu vực. Thông qua tất cả các yếu tố kết hợp này, các nhà thi đấu thể thao có khả năng phản ánh và củng cố bản sắc cũng như ý thức về địa điểm của cộng đồng, là nơi neo đậu cho nhiều hoạt động xã hội đa dạng.

Một khía cạnh khác đáng xem xét là vai trò của các nhà thi đấu thể thao quy mô nhỏ trong các tình huống khẩn cấp. Những không gian đa năng này có thể nhanh chóng được cải tạo để làm nơi trú ẩn hoặc trung tâm phân phối trong thiên tai hoặc các cuộc khủng hoảng khác, cung cấp một nguồn lực quan trọng cho khả năng phục hồi của cộng đồng. Thiết kế ưu tiên không gian mở và khả năng tiếp cận của chúng khiến chúng trở nên lý tưởng cho những mục đích sử dụng tạm thời như vậy, củng cố tầm quan trọng của chúng vượt ra ngoài các hoạt động thường ngày.

Với tất cả những lợi ích tổng hợp của chúng, các nhà thi đấu thể thao đa năng quy mô nhỏ là tài sản vô giá đối với cộng đồng, mang lại sự đơn giản về kiến trúc, đa chức năng, lợi ích về sức khỏe và thể chất, tính đại diện và hiệu quả kinh tế, những yếu tố có thể trở thành một khía cạnh thách thức của các nhà thi đấu thể thao quy mô lớn. Là những trung tâm đa chức năng, chúng không chỉ hỗ trợ các hoạt động thường ngày mà còn tăng cường khả năng phục hồi của cộng đồng và phát triển thanh thiếu niên, đồng thời phản ánh văn hóa địa phương và công nghệ xây dựng.

archdaily

Kiến trúc của sự kiềm chế: Khi lựa chọn không xây dựng trở thành thiết kế

Trong một thế giới đang đối mặt với sự cạn kiệt sinh thái và bão hòa không gian, hoạt động xây dựng đã trở thành biểu tượng của cả sáng tạo lẫn tiêu dùng. Trong nhiều thập kỷ, tiến bộ kiến ​​trúc được đo lường bằng những điều mới mẻ: vật liệu mới, công nghệ mới, những tượng đài mới của tham vọng. Tuy nhiên, ngày nay, ngành kiến ​​trúc ngày càng được định hình bởi một dạng trí tuệ khác, một dạng trí tuệ coi trọng những gì đã có. Các kiến ​​trúc sư đang học được rằng làm ít hơn có thể đồng nghĩa với thiết kế nhiều hơn, và sự thay đổi này đánh dấu sự xuất hiện của cái mà người ta có thể gọi là kiến ​​trúc tiết chế: một thực hành được định nghĩa bằng sự cẩn thận, bảo trì và lựa chọn có chủ đích không xây dựng.

Bài toán kẹt xe ở TPHCM: bắt đầu từ đâu ?

Nhìn ở góc độ đô thị học, giao thông là “hệ tuần hoàn máu” của thành phố. Khi mạch máu tắc, mọi cơ quan khác suy yếu: sản xuất đình trệ, dịch vụ chậm chạp, y tế khẩn cấp bị chậm trễ, chất lượng sống suy giảm. Việc điều trị căn bệnh này không thể tiếp tục theo kiểu chắp vá – mở thêm vài làn đường, nới thêm cây cầu – mà phải xem tổng thể cấu trúc đô thị, hành vi di chuyển và mô hình quản trị giao thông.

Từ kinh nghiệm phát triển đô thị ven sông đến “trục cảnh quan sông Hồng”

Bên ngoài con đê sông Hồng, nơi ít người ngoái nhìn tới, là những xóm nhỏ nơi sinh sống từ những bước chân tha hương của biết bao phận người. Họ đến từ mọi miền, mang theo đôi bàn tay chai sần và ước vọng đổi đời, sống những ngày lam lũ quanh năm chỉ để con cái được học hành tử tế hơn họ. Có người tích cóp cả đời mới dựng được căn nhà tầng đơn sơ; có cả chục con người vẫn ở trong những phòng trọ chưa đầy mười mét vuông. Họ là những người mang cả quê hương lên Hà Nội, làm đủ thứ nghề: thợ hồ, bán hàng rong, chạy xe, làm đủ thứ nghề để chắt chiu từng đồng nuôi con ăn học. Có gia đình dành dụm mấy chục năm mới dựng được căn nhà vững chãi; nhưng cũng có hàng nghìn con người thuê trọ trong những gian phòng ẩm thấp, chỉ đủ kê chiếc giường và cái gác bếp nhỏ - để rồi sáng hôm sau lại hòa vào dòng người mưu sinh. Những xóm thợ, ngõ nhỏ ấy tồn tại trong sức sống đô thị, những con người góp phần không nhỏ cho thành phố. Không ai muốn nhếch nhác, nhưng cũng không đủ điều kiện để thay đổi. Giờ đây, khi thành phố bàn chuyện chỉnh trang, cải tạo hay di dời …thì vấn đề không chỉ nằm ở bản vẽ hay phương án đầu tư, mà nằm ở chỗ: làm thế nào để những con người đã dồn cả đời vào mảnh đất bãi ấy không bị bỏ lại phía sau trong một cuộc thay đổi quá lớn và quá nhanh.

Đô thị hoá không chỉ là mở rộng diện tích, mà là mở rộng tầm nhìn

Ba thập kỷ qua, tốc độ đô thị hóa của Việt Nam được xem là một trong những hiện tượng đáng chú ý của châu Á. Nhiều khu đô thị, dân cư, khu công nghiệp, các công trình cao tầng mọc lên theo nhu cầu phát triển kinh tế cùng sự gia tăng dân số đến với các đô thị lớn. Bên cạnh đó là một hệ quả ngày càng rõ rệt: tần suất và mức độ ngập lụt, triều cường, sạt lở gia tăng sau những đợt bão lũ vừa qua ở một số đô thị lớn như Hà Nội, TPHCM, đặc biệt là ở miền Trung và Đà Nẵng. Điều này cho thấy sự tác động không chỉ đơn thuần là do “thiên tai” mà còn biểu hiện của tính chủ động trong việc hoạch định chiến lược, kế hoạch, quy hoạch chưa sát với thực tế của quy luật tự nhiên, đất, nước, dòng chảy, biến đổi khí hậu. Bài viết này đặt ra câu hỏi: nếu ta nhìn lại các cấp độ Quy hoạch từ các chuyên ngành bằng lăng kính khoa học: vật lý - địa chất - thủy văn - sinh thái, liệu có thể rút ra nguyên lý để giúp chúng ta sống hài hòa hơn với thiên nhiên và giảm thiểu rủi ro ?

Thiết kế an toàn: Cách các kiến ​​trúc sư và giám định pháp y suy nghĩ lại về an ninh trên mọi quy mô

Nhiều thập kỷ sau sự kiện 11/9 và bạo lực hàng loạt đã gây áp lực buộc các thành phố, tại Hoa Kỳ và trên toàn cầu, phải xem xét lại ý nghĩa của "an toàn". Đó là về rào chắn, cọc tiêu, giám sát? Hay là về niềm tin, khả năng hiển thị, bằng chứng, khả năng phục hồi? Một số dự án đang đối mặt với những câu hỏi này ở nhiều quy mô khác nhau để chứng minh cách kiến ​​trúc và tư duy pháp lý có thể cùng nhau bảo vệ cộng đồng và đời sống dân sự.

Ý kiến của bạn

SunGroup
VINGROUP
Rạng Đông
Nam Group
Mây trà shan
Vinmikh