Khi những tòa nhà quyền lực cũ lặng lẽ đổi vai - Một cơ hội tái thiết đô thị vì con người

Nhìn vào thực trạng

Trong quá trình các đô thị mở rộng, sáp nhập hoặc tái cấu trúc, việc nhiều trụ sở hành chính trở nên dư thừa là điều tất yếu. Thay vì chỉ nhìn vào công năng vật lý của từng công trình riêng lẻ, đây là thời điểm cần một tư duy tổng thể hơn – một cái nhìn đủ rộng để thấy mối liên kết giữa không gian – chức năng – con người trong toàn bộ cấu trúc đô thị đang chuyển mình.

Điều dễ nhận ra là nhiều nơi tiếp cận việc này như thể giải bài toán tận dụng lại từng căn nhà: chỗ này chuyển thành trường học, chỗ kia làm bệnh viện, trung tâm văn hóa… Nhưng cách nghĩ như vậy chỉ xử lý phần ngọn. Khi thiếu đi một cái nhìn toàn cục, thiếu sự liên kết giữa các trục phát triển mới của đô thị, các quyết định sẽ dẫn đến sự chắp vá – thậm chí làm mất cơ hội quý giá để tái định hình lại trung tâm, khai mở những trục không gian công cộng mới gắn với bản sắc đô thị hậu sáp nhập. Đằng sau những khối bê tông của các trụ sở hành chính cũ không chỉ là những bức tường, mà còn là những lớp ký ức, biểu tượng quyền lực, và cả cảm nhận cộng đồng.

Việc tiếp cận vẫn còn nặng về khía cạnh “quản lý tài sản công” – nghĩa là tìm cách sử dụng lại cho hợp lý về tài chính, tiết kiệm chi phí, tránh lãng phí hạ tầng có sẵn. Nhưng điều còn thiếu là một tư duy nhân văn, một câu hỏi giản dị nhưng then chốt: người dân ở đô thị mới kỳ vọng điều gì? Liệu họ cần thêm một tòa nhà, hay họ mong có một quảng trường rộng mở, nơi trẻ em chơi đùa, người già trò chuyện, cộng đồng cùng tổ chức lễ hội? Những điều tưởng chừng như nhỏ ấy mới chính là nền móng để đô thị phát triển bền vững và có linh hồn. Không gian công cộng – nhất là ở những đô thị mới hình thành từ sự sáp nhập – không thể chỉ là sản phẩm của sự "tiện thể". Mỗi trụ sở hành chính cũ cần được đặt vào bản đồ chiến lược không gian chung, như một phần của câu chuyện lớn hơn: đâu là trung tâm mới? Trục phát triển nào sẽ được xác lập? Những vùng lõi cũ cần gì để chuyển hóa hài hòa với vùng đô thị mới? Nếu chỉ coi các công trình dôi dư là thứ cần "giải quyết cho xong", chúng ta sẽ bỏ qua cơ hội để cấu trúc lại linh hồn đô thị một cách đầy ý nghĩa.

Chuyển đổi công năng một tòa nhà không chỉ là việc đập đi xây lại, hay lắp thêm phòng học, giường bệnh. Đó là quá trình cần sự tham gia sâu sắc của cộng đồng, cần nghiên cứu kỹ về ký ức đô thị, về những biểu tượng gắn với không gian ấy – bởi con người không sống trong bê tông, mà sống trong cảm nhận, trong sự gắn bó vô hình với nơi chốn. Những tòa nhà cũ – từng là biểu tượng của quyền lực – khi bước sang vai trò mới, không chỉ cần sự đầu tư về vật chất mà còn cần một tâm thế trân trọng, một tư duy rộng mở và một trái tim biết lắng nghe nhịp sống cộng đồng. Khi ấy, những trụ sở dôi dư sẽ không chỉ là di sản, mà trở thành hạt nhân cho một chương mới của đô thị: giàu bản sắc, đầy nhân văn và sống động cùng người dân.

Định hướng theo ba nguyên tắc chỉ đạo trong chuyển đổi công trình hành chính sau sáp nhập

Lấy con người làm trung tâm – không gian phải phản ánh đời sống thực

Mọi quyết định chuyển đổi không gian công cộng cần bắt đầu từ nhu cầu thực tế và cảm xúc của người dân, chứ không chỉ dựa trên lý lẽ hành chính. Một không gian tốt không chỉ để sử dụng, mà còn để sống – nơi người dân gặp gỡ, sinh hoạt, vui chơi, thể hiện bản thân và xây dựng sự gắn kết cộng đồng. Điều này đòi hỏi phải khảo sát nghiêm túc nhu cầu sống cụ thể của cư dân từng khu vực, lắng nghe những nhóm yếu thế như người cao tuổi, người khuyết tật, phụ nữ đơn thân, trẻ em, thanh thiếu niên không có điều kiện tiếp cận các tiện ích công.

Không gian được tạo ra không thể chỉ “đúng chức năng” mà còn phải “đúng người dùng” – ví dụ, một công viên có ghế nghỉ, có bóng râm, có lối đi phẳng cho xe lăn sẽ khác hẳn về mặt tiếp cận so với một công viên chỉ đẹp để chụp hình. Một nhà sinh hoạt cộng đồng có chỗ chơi cho trẻ em, phòng yên tĩnh cho người lớn tuổi, góc học tập cho học sinh – mới là không gian phản ánh đúng đời sống thực của cư dân quanh đó. Khi người dân cảm thấy không gian là của mình, phản ánh được nhịp sống thật, thì họ sẽ tự nguyện bảo vệ, sử dụng và nuôi dưỡng nó như một phần của cộng đồng. Đó chính là nền tảng của một đô thị bền vững – nơi con người không bị ép vào mô hình có sẵn, mà chính họ là người góp phần định hình không gian mình đang sống.

Để làm được điều đó, phương pháp khảo sát, tham vấn phải thay đổi. Mỗi nhóm cư dân – trẻ em, người già, phụ nữ, người lao động, người khuyết tật, thanh niên – đều có nhu cầu, trải nghiệm và ngôn ngữ biểu đạt riêng. Việc tham vấn cần xây dựng phương pháp phù hợp với từng nhóm: ví dụ như trò chơi khám phá không gian cho trẻ em, đối thoại nhóm nhỏ cho người cao tuổi, thảo luận mở cho thanh niên, hay các buổi phỏng vấn sâu, lắng nghe cá nhân cho những người thường bị ra ngoài lề.

Câu hỏi phỏng vấn cũng cần thay đổi – không hỏi để xác nhận một phương án đã định sẵn, mà hỏi để gợi mở điều chưa được nói ra. Câu hỏi cần đi sâu vào tâm lý, vào ký ức, vào mong đợi – như: "Nếu có một nơi mà bạn thấy bình yên nhất trong thành phố, đó là nơi như thế nào?", "Bạn từng có ký ức nào đẹp ở một không gian công cộng không?", "Nếu bạn có thể thay đổi một điều duy nhất trong khu phố mình, bạn muốn thay đổi điều gì nhất?". Những câu hỏi như vậy mới giúp nhà thiết kế nhìn thấy những nhu cầu thật sự nằm dưới bề mặt.

Chỉ khi người dân được trao cơ hội thật sự để góp ý, phản hồi, và sáng tạo, họ mới trở thành đồng tác giả của không gian sống, thay vì chỉ là đối tượng bị quy hoạch. Lấy con người làm trung tâm không chỉ là đặt họ ở giữa bản vẽ, mà là đặt họ vào quá trình tạo ra bản vẽ – với sự lắng nghe sâu sắc, tôn trọng sự đa dạng, và tin tưởng vào trí tuệ cộng đồng.

Lấy phục vụ làm sứ mệnh – không gian phải mang tinh thần mở, gần gũi và minh bạch

Việc chuyển đổi các công trình hành chính không chỉ là một cơ hội vật lý để tái sử dụng không gian cũ, mà là một cơ hội to lớn để tái định nghĩa quyền lực – không còn là quyền lực của sự kiểm soát và phân biệt, mà là quyền lực của sự phục vụ, sự gần gũi và minh bạch. Chính quyền không chỉ là những cơ quan hành chính, mà là người đồng hành cùng nhân dân trong việc tạo ra không gian sống tốt đẹp. Mỗi công trình, mỗi không gian trong thành phố đều có thể là biểu tượng của quyền lực mới – quyền lực của sự kết nối, của sự phục vụ, và của sự chia sẻ. Khi không gian công cộng được thiết kế với tinh thần này, nó sẽ trở thành nơi mà người dân cảm thấy mình được phục vụ, được tôn trọng, và rằng không gian ấy là một phần của chính họ.

Khi chuyển đổi công trình hành chính, tinh thần mở là yếu tố cốt lõi cần được đảm bảo. Không gian mới phải mở rộng. Mỗi không gian công cộng phải trở thành một điểm đến thân thiện, nơi người dân có thể tiếp cận mà không cảm thấy bị phân biệt hay thiếu tôn trọng. Chẳng hạn, những phòng làm việc cũ có thể được chuyển thành thư viện cộng đồng, nơi mọi người, không phân biệt tuổi tác, trình độ học vấn, hay địa vị xã hội, đều có thể đến học hỏi, giao lưu và chia sẻ.

Đồng thời, không gian cũng có thể trở thành trung tâm sáng tạo, nơi khuyến khích các hoạt động sáng tạo của cộng đồng, từ các buổi triển lãm nghệ thuật, đến các hội thảo về văn hóa và giáo dục. Không gian hành langcó thể trở thành một không gian kết nối các ý tưởng văn hóa, mở ra cơ hội cho những sự kiện, các hoạt động cộng đồng. Mỗi yếu tố trong thiết kế đều cần phải mang đến cảm giác rằng mọi người đều có thể tham gia, đóng góp, và tạo dựng một phần giá trị chung.

Không gian phục vụ không chỉ là không gian tiện ích, mà là không gian đề cao sự minh bạch và chia sẻ thông tin, nơi mà mọi quyết định đều có thể được nhìn thấy và hiểu rõ. Công trình cần được thiết kế sao cho mọi người dễ dàng tiếp cận, dễ dàng tương tác với các dịch vụ công cộng, từ những thông tin cơ bản về các chính sách, đến những tài liệu về quyền lợi và nghĩa vụ của công dân. Việc này không chỉ tạo ra sự thân thiện, mà còn tạo sự tin tưởng từ cộng đồng đối với chính quyền. Một nhà nước có thể mạnh mẽ không phải vì quyền lực hành chính, mà bởi lòng tin mà người dân dành cho nó. Không gian mở, gần gũi và minh bạch chính là chìa khóa để khôi phục niềm tin ấy.

Điều này đòi hỏi một cách tiếp cận linh hoạt, không áp đặt theo hình thức ngoại lai, mà là một cách thiết kế dựa trên nhu cầu thực tế của cộng đồng. Các công trình này phải phản ánh sự đa dạng của xã hội, không cứng nhắc hay đóng khung trong những hình thức thiết kế truyền thống. Cần đảm bảo tính đồng đều, không phân biệt, và thân thiện với mọi nhóm đối tượng – từ những người dễ bị tổn thương trong xã hội cho đến những người có khả năng tiếp cận đầy đủ với các dịch vụ. Đặc biệt, không gian cũng cần phải tạo điều kiện cho các cuộc đối thoại giữa chính quyền và người dân, giữa các nhóm xã hội khác nhau, không chỉ là nơi mà công dân được phục vụ, mà là nơi họ có thể tham gia vào các quyết định, chia sẻ suy nghĩ và mong muốn của mình.

Khi công trình hành chính cũ trở thành một không gian để người dân có thể cảm nhận sự đồng hành, sự tin tưởng, và sự tham gia tích cực, đó sẽ là một bước chuyển quan trọng trong việc xây dựng một nhà nước dân chủ thực sự, gần gũi và đáng tin cậy.

Tái cấu trúc ký ức – gìn giữ chiều sâu lịch sử, nuôi dưỡng bản sắc đô thị mới

Ký ức tập thể, đặc biệt là những giá trị lịch sử, đóng vai trò then chốt trong việc tạo dựng và duy trì bản sắc đô thị. Mỗi công trình hành chính cũ không chỉ là một cấu trúc vật lý mà còn là một phần của chương trình lịch sử trong tâm trí của cộng đồng. Những công trình này, dù có thể đã xuống cấp hoặc không còn phù hợp với nhu cầu hiện đại, vẫn mang trong mình một sức mạnh biểu tượng mạnh mẽ – là minh chứng cho những thời kỳ, những giai đoạn phát triển và những dấu mốc quan trọng của một cộng đồng, một thành phố hay một quốc gia. Vì vậy, khi chuyển đổi các công trình hành chính, việc giữ lại các yếu tố lịch sử là điều vô cùng quan trọng, không phải chỉ vì tính cổ điển của chúng, mà vì chúng giúp duy trì sự liên kết giữa quá khứ và hiện tại, từ đó nuôi dưỡng bản sắc đô thị một cách sâu sắc và bền vững.

Khi nhắc đến việc tái cấu trúc ký ức đô thị, không thể bỏ qua vai trò của không gian ký ức trong việc duy trì sự kết nối giữa các thế hệ. Những yếu tố lịch sử này có thể là một phòng tưởng niệm, một bảng ghi dấu mốc phát triển, hoặc một không gian kể chuyện đô thị – những hình thức này không chỉ đơn thuần là bảo tàng hay di tích, mà là những công trình sống động, tạo ra mối liên kết cảm xúc giữa người dân và thành phố mà họ sống. Một phòng tưởng niệm có thể là nơi người dân thăm viếng, chiêm ngưỡng và suy ngẫm về những cột mốc trong quá khứ, tạo nên không gian gợi nhắc về sự hy sinh, nỗ lực và sự đoàn kết của các thế hệ trước. Một bảng ghi dấu mốc phát triển có thể là nơi giúp người dân nhận thức rõ hơn về hành trình phát triển của thành phố, từ những khó khăn ban đầu đến những thành tựu hiện tại. Tất cả những yếu tố này không chỉ gìn giữ ký ức, mà còn làm nền tảng để xây dựng một đô thị có chiều sâu, nơi quá khứ và hiện tại hòa quyện với nhau một cách tự nhiên và có ý nghĩa.

Mặc dù ký ức lịch sử là yếu tố vô cùng quan trọng, nó không có nghĩa là phải kìm hãm sự phát triển hay cản trở sự đổi mới. Ngược lại, ký ức chính là nền tảng để phát triển bền vững, giúp các dự án đô thị mới không bị rời rạc mà có thể tiếp nối mạch lịch sử, duy trì sự gắn kết của cộng đồng. Việc bảo tồn ký ức giúp tạo ra một cảm giác thuộc về cho người dân, khi họ nhận thấy rằng dù thành phố có thay đổi, họ vẫn là một phần của câu chuyện dài lâu mà chính họ đã và đang viết. Bằng cách này, người dân có thể đón nhận sự thay đổi mà không cảm thấy mất đi bản sắc, bởi vì những giá trị cũ không biến mất mà được chuyển hóa và tái tạo trong những không gian mới.

Tuy nhiên, nếu không cẩn thận, việc chuyển đổi các công trình hành chính cũ có thể dẫn đến một tình trạng “xóa bỏ ký ức” – nơi các công trình mới chỉ đơn thuần là những khối bê tông lạnh lẽo, không mang dấu ấn lịch sử hay văn hóa. Ký ức không được gìn giữ sẽ dễ dàng bị lãng quên, và trong quá trình phát triển đô thị, hình ảnh cũ sẽ bị thay thế bởi những thứ hỗn độn và thiếu kết nối, không chỉ giữa các công trình mà còn giữa những thế hệ người dân sống tại đó. Những công trình hành chính mới có thể trở thành những biểu tượng của sự lạnh lùng và xa cách, mất đi sự ấm áp và tính cộng đồng, vốn là yếu tố quan trọng trong sự phát triển bền vững của một đô thị.

Chính vì vậy, định hướng tái cấu trúc ký ức trong quá trình chuyển đổi công trình hành chính cần phải là một quá trình nhạy bén và linh hoạt, không chỉ bảo vệ những yếu tố mang tính lịch sử, mà còn phải làm sao để cấu trúc mới không phá vỡ những kết nối quan trọng với quá khứ. Việc này đòi hỏi sự kết hợp hài hòa giữa việc gìn giữ những giá trị cũ và việc áp dụng các sáng kiến thiết kế mới, tạo ra một không gian vừa hiện đại, vừa có chiều sâu lịch sử. Bằng cách này, công trình mới sẽ là sự tiếp nối của quá khứ, không phải là sự thay thế.

Một đô thị không thể chỉ phát triển theo các mô hình có sẵn, theo các tiêu chuẩn ngoại lai mà thiếu đi tinh thần sáng tạo và sự tôn trọng các giá trị văn hóa lịch sử. Những công trình hành chính hay công trình công cộng không chỉ là nơi phục vụ nhu cầu chức năng mà còn phải là những biểu tượng văn hóa, thể hiện sự độc đáo và riêng biệt của mỗi thành phố. Những không gian này không thể chỉ được xây dựng bằng vật liệu, mà phải được xây dựng bằng tình cảm, bằng sự kết nối giữa người dân và lịch sử của họ.

Chính vì vậy, việc gìn giữ và chuyển hóa ký ức đô thị là một trong những tiêu chí mềm quan trọng trong việc xây dựng một đô thị có chiều sâu, không chỉ về mặt vật lý mà còn về mặt văn hóa và xã hội. Khi không gian hành chính cũ được bảo tồn và tái cấu trúc một cách hợp lý, nó sẽ trở thành nền tảng vững chắc để phát triển một đô thị hiện đại, giàu bản sắc, đồng thời mang lại cho người dân cảm giác rằng họ vẫn tiếp tục là một phần không thể thiếu trong câu chuyện phát triển của thành phố.

Lồng ghép cấu trúc sử dụng đất hỗn hợp vào quy hoạch các không gian dôi dư sau sáp nhập

Khi thực hiện quy hoạch lại các không gian hành chính dôi dư sau khi sáp nhập, việc áp dụng cấu trúc sử dụng đất hỗn hợp là một phương pháp quan trọng để tối ưu hóa việc sử dụng các công trình này. Cấu trúc hỗn hợp không chỉ đáp ứng các yêu cầu hành chính mà còn kết hợp các nhu cầu khác của cộng đồng, đồng thời tạo ra sự phát triển đô thị bền vững. Việc tích hợp các chức năng cộng đồng vào các không gian hành chính cũ sẽ mang lại nhiều lợi ích như sau:

Nhà trẻ và trung tâm dưỡng lão: Một trong những mô hình kết hợp đáng chú ý là nhà trẻ và trung tâm dưỡng lão. Bằng cách kết hợp hai chức năng này trong cùng một không gian, chúng ta có thể tạo ra một môi trường sống động, nơi các thế hệ khác nhau có thể giao lưu và hỗ trợ nhau. Trẻ em có thể học hỏi từ những người cao tuổi, trong khi người cao tuổi có cơ hội tham gia vào các hoạt động xã hội, giảm bớt cảm giác cô đơn. Việc chuyển đổi các không gian hành chính thành trung tâm đa chức năng, vừa có khu vực dành cho trẻ em, vừa có không gian chăm sóc người cao tuổi, sẽ giúp tạo ra một cộng đồng gắn kết.

Thư viện cộng đồng và trung tâm khởi nghiệp: Các không gian hành chính cũ có thể được cải tạo thành thư viện cộng đồng kết hợp với trung tâm khởi nghiệp. Không gian này không chỉ phục vụ cho việc đọc sách mà còn tạo điều kiện cho các doanh nhân trẻ phát triển ý tưởng và mở rộng mạng lưới kinh doanh. Thư viện có thể trở thành một trung tâm sáng tạo, nơi các hoạt động chia sẻ kinh nghiệm, đào tạo và hội thảo được tổ chức, giúp thúc đẩy sự phát triển của cộng đồng và nền kinh tế.

Trường tiểu học và trung tâm giáo dục đa nghề: Một giải pháp khác là kết hợp trường tiểu học với các trung tâm giáo dục nghề nghiệp. Những không gian này không chỉ phục vụ cho việc học các môn học cơ bản mà còn tạo ra cơ hội cho học sinh học các kỹ năng nghề nghiệp, khởi nghiệp và sáng tạo. Thiết kế linh hoạt của các không gian này sẽ giúp tạo ra một môi trường học tập tích hợp giữa lý thuyết và thực hành, đồng thời phát triển các kỹ năng cần thiết cho tương lai.

Trung tâm y tế dự phòng và hội trường cộng đồng: Ngoài ra, các công trình hành chính cũ có thể được chuyển đổi thành trung tâm y tế dự phòng, kết hợp với các không gian như hội trường, phòng họp, hoặc nhà tang lễ. Những khu vực này sẽ tạo ra một không gian hỗ trợ y tế và các sự kiện cộng đồng, giúp đáp ứng nhiều nhu cầu của người dân, từ chăm sóc sức khỏe đến tổ chức các sự kiện quan trọng trong cộng đồng.

Thay đổi tư duy về quy trình tái thiết cho các không gian trụ sở hành chính dôi dư sau khi sáp nhập

Việc tái thiết các không gian trụ sở hành chính dôi dư sau khi sáp nhập là một cơ hội để thay đổi cách tiếp cận trong quy hoạch và thiết kế. Điều quan trọng là phải xây dựng một lộ trình thiết kế mới, theo phương pháp có sự tham gia của cộng đồng, giám sát bởi chính cộng đồng, từ khâu định hướng đến thi công, sử dụng và cải tiến. Đây là bước đột phá trong tư duy quản lý và phát triển, phù hợp với yêu cầu cải cách hành chính và minh bạch hóa quản lý nhà nước.

Phương pháp tiếp cận từ dưới lên

Khác với phương pháp truyền thống, nơi các quyết định quy hoạch chủ yếu được đưa ra từ các cơ quan nhà nước, lộ trình thiết kế mới cần có sự tham gia từ cộng đồng ngay từ đầu. Chính quyền không chỉ thông báo và thực hiện các dự án mà cần lắng nghe, tiếp thu và phản hồi từ người dân. Sự tham gia của cộng đồng giúp đảm bảo rằng các không gian trụ sở hành chính dôi dư sau khi sáp nhập thực sự phù hợp với nhu cầu, mong muốn và lợi ích của người dân địa phương.

Quy trình thiết kế và thi công linh hoạt

Quy trình thiết kế và thi công cần phải được điều chỉnh linh hoạt, với tiêu chí rõ ràng về sự thay đổi chức năng sử dụng. Các không gian này có thể chuyển đổi thành các trung tâm cộng đồng, các khu vực sáng tạo, giáo dục hoặc y tế, tùy thuộc vào nhu cầu thực tế của từng khu vực. Việc thiết kế phải có khả năng thích ứng cao, từ nhà trẻ, trung tâm dưỡng lão, thư viện cộng đồng đến các trung tâm khởi nghiệp và các cơ sở y tế.

Giám sát và phản hồi cộng đồng

Cộng đồng không chỉ tham gia vào giai đoạn thiết kế mà còn đóng vai trò giám sát trong suốt quá trình thi công và vận hành. Việc này đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm của chính quyền, đồng thời giúp các công trình được sử dụng hiệu quả, phù hợp với nhu cầu thực tế. Sau khi hoàn thành, các công trình cần có cơ chế phản hồi để tiếp tục cải tiến và điều chỉnh, đảm bảo không gian không chỉ đáp ứng yêu cầu hành chính mà còn phục vụ lợi ích lâu dài cho cộng đồng.

Tầm quan trọng của việc thay đổi tư duy quy hoạch

Quy trình thiết kế này đánh dấu một sự thay đổi quan trọng trong tư duy quy hoạch. Không còn là việc làm theo các bước quy định từ trên xuống mà là một quá trình mở, minh bạch, có sự tham gia của mọi thành phần trong xã hội. Đây là một bước đi quyết định trong việc tái cấu trúc không gian hành chính, góp phần vào việc nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, đồng thời tạo ra những không gian gắn kết cộng đồng và thúc đẩy sự phát triển bền vững.

Điều nên tránh

Một trong những điều quan trọng cần tuyệt đối tránh trong quá trình tái thiết các trụ sở hành chính dôi dư là không chủ quan và quan liêu trong việc chỉ định các đơn vị tham gia, đặc biệt là trong giai đoạn thiết kế. Đây là quy trình đòi hỏi sự lắng nghe và tham gia tích cực từ cộng đồng, không phải là một công việc đơn giản có thể giao phó cho bất kỳ đơn vị nào mà không xem xét kỹ lưỡng tính thích hợp và khả năng đáp ứng. Chính vì vậy, việc lựa chọn đơn vị thiết kế và các bên tham gia phải được thực hiện một cách cẩn trọng, minh bạch và có sự tham gia của các bên liên quan.

Điều này cũng có nghĩa là cần phải tránh tình trạng chỉ định đơn vị thiết kế hay thi công từ trên xuống mà không tính đến bối cảnh địa phương và nhu cầu cụ thể của cộng đồng. Quy trình thiết kế phải đảm bảo có sự đóng góp và sự tham gia của các công ty địa phương, các tổ chức cộng đồng, và các chuyên gia hiểu rõ tình hình thực tế. Điều này không chỉ giúp bảo đảm tính thực tiễn và hiệu quả của thiết kế mà còn tạo ra sự thừa nhận và đồng thuận từ phía cộng đồng.

Việc ưu tiên cho các công ty và chuyên gia địa phương sẽ giúp xây dựng mối quan hệ gắn kết giữa chính quyền và người dân, đồng thời tạo ra các giải pháp thiết kế linh hoạt và phù hợp với đặc thù văn hóa, lịch sử và nhu cầu của khu vực. Đây chính là yếu tố quan trọng để đảm bảo rằng quá trình cải tạo không gian hành chính không chỉ đạt được hiệu quả về mặt công năng mà còn góp phần tạo dựng sự tin tưởng và sự gắn kết của người dân với chính quyền.

Tầm nhìn sau cùng

Tầm nhìn về việc tái thiết các trụ sở hành chính dôi dư sau khi sáp nhập không chỉ là việc cải tạo các không gian vật lý mà là một sự chuyển đổi mang tính chiến lược về cách thức hoạt động và quản lý của chính quyền. Đây là cơ hội để tái định hình bộ mặt của chính quyền, thể hiện một hình thức quản lý hiện đại, gần gũi và minh bạch. Tầm nhìn này nhấn mạnh sự kết hợp hài hòa giữa các yếu tố hành chính và cộng đồng, tạo ra không gian linh hoạt phục vụ cho nhiều mục đích: từ hành chính, giáo dục, y tế, đến các trung tâm sáng tạo và khởi nghiệp. Điều này không chỉ đơn thuần là cải tạo các công trình cũ mà còn là sự thay đổi trong tư duy quy hoạch, thiết kế, và quản lý. Chính quyền phải hướng đến việc tạo ra những không gian không chỉ là công sở, mà là nơi kết nối, tương tác và phục vụ cộng đồng. Tầm nhìn này đặt con người ở trung tâm, lấy sự tham gia và đóng góp ý tưởng của cộng đồng làm động lực để tạo ra không gian sống động, nơi các thế hệ, các nhóm đối tượng khác nhau có thể giao thoa, học hỏi và phát triển.

Trong bối cảnh hiện nay, tầm nhìn này còn mang ý nghĩa sâu sắc về sự chuyển mình của bộ máy nhà nước, từ một cơ quan hành chính khép kín, cứng nhắc sang một chính quyền mở, linh hoạt, và phục vụ hiệu quả cho mọi người dân. Đó là bước đột phá trong việc làm mới hình ảnh và chức năng của các công trình hành chính, tạo ra một môi trường chính trị và xã hội thân thiện, đáng tin cậy, và thực sự phục vụ lợi ích chung của cộng đồng.