
Hiện tượng ánh sáng trong kiến trúc tôn giáo đương đại
Điểm chung xuyên văn hóa trong việc gắn kết ánh sáng với thần thánh đã được phản ánh trong các không gian linh thiêng từ thời xa xưa. Từ Stonehenge đến kim tự tháp, từ đền mặt trời đến ziggurat, chất lượng kiến trúc của các công trình cổ đại nhấn mạnh mối quan hệ mật thiết giữa con người với mặt trời. Không gian kiến trúc xoay quanh ánh sáng mặt trời, bảo vệ vai trò vốn có của nó trong đời sống thường nhật của các cộng đồng cổ đại. Khi xã hội chuyển dịch từ thế giới quan mang tính biểu tượng và tôn giáo sang thế giới quan duy lý hơn, mối quan hệ của cộng đồng với mặt trời mất dần tầm quan trọng. Tuy nhiên, kiến trúc tôn giáo đương đại vẫn duy trì sự đối thoại giữa ánh sáng và không gian nhờ những đặc tính hiện tượng học của nó.

Thị giác là giác quan chủ đạo và tác động mạnh mẽ đến cách nhận thức không gian kiến trúc về mặt vật lý, cảm xúc và tinh thần. Thông qua thị giác, ánh sáng mang lại nhận thức. Những đặc tính phù du của ánh sáng - độ sáng, màu sắc, kết cấu - tạo ra nhiều hiệu ứng tâm lý và sinh lý khác nhau khi kết hợp với phần bóng tối tương ứng. Là biểu tượng của sự soi sáng, trí tuệ, lòng tốt và sự thuần khiết, sức sống của ánh sáng tự nhiên tại các nơi thờ cúng có khả năng nâng tâm trí con người vượt qua những giới hạn vật chất. Trong kiến trúc thiêng liêng, nó thường mang những khía cạnh huyền bí và thiêng liêng, đồng thời nhấn mạnh các yếu tố khác của không gian.
Ánh sáng không thể tách rời khỏi không gian. Kiến trúc không chỉ đón nhận ánh sáng tự nhiên mà còn được sắp xếp để tận dụng tối đa. Nhịp điệu của các đặc tính ánh sáng phản ánh những khoảng lặng, chuyển động và điểm nhấn trong hầu hết các không gian tôn giáo. Thiết kế của sự xuyên thấu ánh sáng thay đổi tùy theo mục đích của không gian. Mặc dù các tôn giáo trên khắp thế giới tôn kính ánh sáng như một biểu tượng thiêng liêng, nhưng cách diễn đạt của nó lại khác nhau tùy theo các thực hành văn hóa và ẩn dụ tâm linh trong không gian. Ánh sáng được sử dụng như một công cụ cho trải nghiệm hiện tượng học.

Các hình thức kiến trúc cổ đại đã định hình ánh sáng ban ngày thông qua nhiều yếu tố văn hóa, chẳng hạn như các ô cửa sổ hình mắt cáo của đế chế La Mã và Mashrabiya (màn chắn đục lỗ) của thời kỳ Ottoman. Ánh sáng chủ yếu được đưa vào qua mái nhà, mái vòm và phần trên của tường như một cách để tượng trưng cho đấng toàn năng. Một số nền văn hóa đã áp dụng kính màu để thay đổi sắc độ của ánh sáng tự nhiên xuyên qua không gian. Ánh sáng được sử dụng để tôn vinh không gian kiến trúc và tạo nên cảm giác tâm linh.
Không gian thờ cúng đương đại cũng theo xu hướng này bằng cách đón ánh sáng mặt trời từ gần và trên cao, mặc dù theo những biểu hiện trừu tượng hơn. Khác với những tiền lệ trước đây vốn đề cao bản sắc chủ đạo, kiến trúc tôn giáo hiện đại kết hợp chủ nghĩa hậu hiện đại, chủ nghĩa tối giản và phong cách tương lai để thể hiện tâm linh trong không gian. Các kiểu kiến trúc này lấy cảm hứng từ nguồn gốc của chúng và thúc đẩy sự liên quan hiện tượng học văn hóa của ánh sáng.
Nhà thờ Hồi giáo


Trong kiến trúc Hồi giáo, ánh sáng được sử dụng để làm cho vật liệu xây dựng trở nên trong suốt. Nó được sử dụng như một yếu tố trang trí để làm giảm đi sự cứng nhắc và lạnh lẽo của kết cấu. Ngoài việc tượng trưng cho sự soi sáng tâm linh, các họa tiết ánh sáng và bóng đổ từ những tấm lưới đục lỗ còn tác động đến tâm trí.
Nhà thờ Hồi giáo Aman của Nakshabid Architects tại Bangladesh sở hữu một khối bê tông duy nhất được đục lỗ hình tam giác nhỏ, gợi nhớ đến kiến trúc Mashrabiya truyền thống . Các lỗ này cho phép ánh sáng mặt trời len lỏi vào bên trong, tạo nên một khung cảnh hùng vĩ và huyền bí. Tại Úc, một ô tròn nhỏ lơ lửng trên các phòng cầu nguyện và sảnh chính tại Nhà thờ Hồi giáo Punchbowl. Candalepas Associates đã thiết kế không gian này để đón những tia nắng ban ngày xuyên qua Muqarnas (mái vòm hình tổ ong), tạo nên một bầu không khí tâm linh biến đổi theo ngày.
Nhà thờ Kitô giáo


Vào buổi bình minh của Kitô giáo - khi Kitô giáo còn là bất hợp pháp và chưa có các công trình tôn giáo - các tín đồ đã tự tổ chức tại những địa điểm ẩn náu trong hang động và đồi núi. Tập tục ban đầu của họ là khoét những lỗ nhỏ làm cửa sổ được cho là đã dẫn đến việc kết hợp các cửa sổ clerestory (cửa sổ mái vòm) trong nhà thờ. Oculi (cửa sổ vòm) và cửa sổ kính màu sớm được sử dụng rộng rãi, phù hợp với các giá trị thẩm mỹ của Kitô giáo. Trong kiến trúc nhà thờ, ánh sáng cũng được sử dụng để phân chia không gian.
Nhà thờ Seed tại Trung Quốc do O Studio Architects thiết kế khéo léo truyền tải bầu không khí mơ màng qua sự kết hợp giữa ánh sáng và bóng tối. Ánh sáng biến đổi không gian bên trong và phản ánh thông điệp văn hóa tôn giáo của vùng đất đó. Nhà thờ Bancho của Tezuka Architects tái hiện những ô cửa đầy màu sắc của các nhà thờ truyền thống với những lỗ đục trên mái được thiết kế dựa trên hướng ánh sáng.
Chùa Phật giáo

Đối với Phật tử, ánh sáng tượng trưng cho sự giác ngộ của Đức Phật. Trong kiến trúc Phật giáo, ánh sáng chủ yếu được sử dụng để chiếu sáng tượng Phật hơn là bản thân kiến trúc. Tại chùa Phật giáo Kuhon-ji ở Nhật Bản, ánh sáng phản chiếu lên tường và sàn nhà, tạo nên cảm giác rộng rãi, siêu hình.
Đền thờ Hindu


Các ngôi đền Hindu cổ đại là sự kết hợp hài hòa giữa ánh sáng và bóng tối, từ lối vào bên ngoài đến điện thờ sâu thẳm nhất. Khi du khách di chuyển trong đền, những tia sáng sắc nhọn thường xuyên xen kẽ những không gian tối hơn, mang đến cảm giác kỳ diệu. Như trong Đền Shiv của Sameep Padora & Associates, nhiều ngôi đền Hindu hướng ánh sáng chiếu vào tượng thần của vị thần chính. Vì ánh sáng ban ngày không quan trọng đối với kiến trúc đền thờ Hindu, đèn dầu và các loại đèn nhân tạo khác chắc chắn sẽ thắp sáng không gian vào ban đêm, như được thấy trong tác phẩm Đền thờ Đá và Ánh sáng của SpaceMatters.
Giáo đường Do Thái


Sự hiện diện rộng rãi của cộng đồng Do Thái và mối quan hệ bất ổn giữa Do Thái giáo và các tôn giáo khác đã cản trở sự phát triển của một phong cách kiến trúc được công nhận. Ánh sáng có ý nghĩa văn hóa và ẩn dụ trong Do Thái giáo, và Giáo đường Do Thái của SeARCH tại Hà Lan tôn vinh điều này thông qua các ô cửa lớn và một đường cắt trên mái để lấy ánh sáng tự nhiên. Với 600 ô cửa, Giáo đường Do Thái Ulm ở Đức được chiếu sáng tại nhiều điểm và là điểm nhấn chính tại đền thờ.
archdaily
Ý kiến của bạn