Chiêm ngưỡng kiến trúc nghệ thuật chùa Thầy

Chiêm ngưỡng kiến trúc nghệ thuật chùa Thầy

(Vietnamarchi) - Tọa lạc dưới chân núi Sài Sơn (huyện Quốc Oai, Hà Nội), chùa Thầy với tuổi đời lên tới 1000 năm tuổi là một trong những danh lam cổ kính bậc nhất miền Bắc, được xếp hạng Di tích Quốc gia đặc biệt.
15:45, 31/07/2025

Trong lịch sử hình thành, chùa Thầy gắn liền với tên tuổi và cuộc đời của Thiền sư Từ Đạo Hạnh (1072 - 1117) - vị tổ sư thứ 24 của dòng thiền Tì Ni Đa Lưu Chi, với nhiều tên gọi, như “Hương Hải Am”, “Bồ Đề Viện”, “Phật Tích”... Chùa Thầy và khu vực núi đá Sài Sơn, Hoàng Xá, Phượng Cách, thuộc các xã Sài Sơn, xã Phượng Cách và thị trấn Quốc Oai, huyện Quốc Oai, Hà Nội. Đây là một quần thể di tích kết hợp với cảnh quan của những ngọn núi thấp ở giữa vùng đồng bằng trù phú, tạo nên một diện mạo linh thiêng kỳ vĩ.

Chùa thầy
Chùa thầy có bố cục mặt bằng tổng thể với nhiều đơn nguyên kiến trúc hợp lại thành kiểu “nội tiền công, hậu nhất, ngoại quốc”, gồm nhiều hạng mục như: Thủy Đình, Cầu Nhật Tiên - Nguyệt Tiên, Đền Tam Phủ, Tiền đường (chùa Hạ), Nhà cầu (ống muống), Thượng điện (chùa Trung), Điện Thánh (chùa Thượng)...
thủy đình cổ kính
Trước chùa Thầy là sân rộng nhìn ra hồ Long Trì, giữa hồ có thủy đình ví như viên ngọc rực rỡ trong miệng rồng thiêng. Nơi đây thường trở thành sân khấu của các nghệ sĩ múa rối nước vào các ngày lễ hội. 

Cầu Nhật Tiên nằm bên trái chùa đi ra đảo nơi có đền thờ Tam phủ. Cầu Nguyệt Tiên ở bên phải chùa nối với bờ hồ lên núi. Tương truyền hai cây cầu này do Trạng Bùng Phùng Khắc Khoan (1528 - 1613) xây dựng vào khoảng những năm đầu thế kỷ XVII.

Chùa Thầy được thiết kế theo lối kiến trúc nghệ thuật mang nét đặc trưng của thế kỷ XVII. Từng chi tiết được chạm khắc tinh xảo trên mái, cột, cửa… đều thể hiện cái thần và văn hóa của triều đại nhà Lý cách đây gần một nghìn năm.

 Tiền đường (chùa Hạ) dài 20m, rộng 5m, cao 5,2m gồm 3 gian 2 chái, dựng trên nền cao khoảng 1m so với sân chùa. Kết cấu bộ vì có 4 hàng chân cột, bộ vì nóc giá chiêng - kẻ suốt, mái lợp ngói mũi hài, bốn đầu đao cong vươn lên. Trang trí trên bộ mái có makara, lân, rồng. Hai đầu hồi làm kiểu vỉ ruồi, trổ thủng hình mặt trời, hoa cúc, vấn xoắn tròn xen lẫn với mây cụm hình đao mác. Hệ thống cửa kiểu bức bàn. Ở ván nong, ván lá gió trang trí tia lửa, lá đề …

Hành lang - gác chuông, gác trống, hậu đường gồm 2 dãy hành lang nằm dọc hai bên sườn chùamỗi dãy 13 gian nhỏ, với 9 tượng La Hán. 3 gian cuối của mỗi dãy được đẩy lên cao thành gác Chuông, gác Trống - kết cấu này là một đặc điểm độc đáo của chùa Thầy. Nhà hậu đường ở phía sau điện Thánh có 11 gian 2 dĩ nhỏ.

Chùa Thầy mang những giá trị lịch sử, văn hóa, kiến trúc nghệ thuật độc đáo, thể hiện qua không gian cảnh quan, kiến trúc, nghệ thuật chạm khắc và hệ thống tượng pháp...

 
 
 

Với những giá trị về lịch sử và văn hóa, chùa Thầy đã được Nhà nước chính thức công nhận là di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia vào năm 2023.

Kiến trúc như một quyền lực mềm: Ngoại giao văn hóa và vai trò của nó trong việc định hình sản xuất kiến ​​trúc

Ngoại giao văn hóa đề cập đến việc sử dụng biểu đạt văn hóa và trao đổi sáng tạo để thúc đẩy sự hiểu biết và xây dựng mối quan hệ giữa các quốc gia. Trong bối cảnh này, kiến ​​trúc từ lâu đã đóng một vai trò đặc biệt. Không chỉ dừng lại ở khía cạnh chức năng và thẩm mỹ, kiến ​​trúc còn là phương tiện giao tiếp, một ngôn ngữ mà qua đó các quốc gia thể hiện bản sắc, giá trị và tham vọng trên trường quốc tế.

Tái thiết kiến ​​trúc như một ký ức văn hóa: Nghịch lý của di sản luôn mới mẻ

Kiến trúc - một trong số ít các hiện vật văn hóa được tạo ra để công chúng sinh sống, bảo tồn và thường có khả năng trường tồn qua nhiều thế kỷ - đóng góp đáng kể vào bản sắc văn hóa của các địa điểm và con người. Trong lịch sử, các công trình thể hiện thái độ, ảnh hưởng và quyền lực của tổ chức; chúng là minh chứng rõ ràng cho văn hóa. Tuy nhiên, tuổi thọ lại làm phức tạp việc bảo tồn: khi một công trình được xây dựng lại, sửa chữa hoặc lắp ráp lại hoàn toàn, thì theo nghĩa nào nó vẫn là cùng một công trình?

Ngôn ngữ của ánh sáng: Cách đọc ánh sáng và bóng tối trong kiến ​​trúc

Hãy tưởng tượng nếu ánh sáng không chỉ mang lại tầm nhìn tối ưu cho các tác vụ mà còn truyền tải ý nghĩa. Các tiêu chuẩn với mức độ lux (độ rọi) khuyến nghị cho các tác vụ thị giác khác nhau đã dẫn đến sự hiểu biết định lượng về ánh sáng. Tuy nhiên, ánh sáng cũng có thể được sử dụng để tạo cảm xúc trong phòng và kiến ​​trúc. Liệu có đủ để coi ánh sáng là ngôn ngữ do kiến ​​trúc sư hoặc nhà thiết kế nội thất truyền tải và được cư dân và người dân tiếp nhận? Việc bổ sung góc nhìn ký hiệu học có thể giúp nhận ra cách ánh sáng và bóng tối góp phần tạo nên ý nghĩa của môi trường xây dựng.

Vai trò của bóng râm trong kiến ​​trúc bản địa

Bất cứ khi nào ánh sáng chiếu vào một bề mặt, sẽ có một cái bóng, bất kể tiêu điểm của nó không đáng kể đến mức nào. Đường viền sẽ khó nhìn thấy, nhưng các hình dạng khác sẽ nổi bật lên trong trò chơi ánh sáng và bóng tối này. Trong trường hợp được chiếu bởi vũ điệu mặt trời, một động lực tiềm ẩn được thêm vào bóng tối có thể được sử dụng để tăng cường các hiện tượng hàng ngày, phá vỡ sự đơn điệu của không gian. Các lỗ mở trực giao trong một hành lang dài hoặc các mảnh dệt trong sân là những ví dụ về các yếu tố xây dựng tạo ra các mảng sáng và tối, mang lại sự thích thú về mặt thẩm mỹ và sự thoải mái về nhiệt cho người sử dụng.

Mạng xã hội đang viết lại du lịch văn hóa kiến ​​trúc như thế nào

Trong lịch sử, giống như các hình thức văn hóa khác, kiến ​​trúc đã được ghi chép, chia sẻ và quảng bá chủ yếu thông qua sách báo. Sách, báo và tạp chí truyền tải những lập luận và hình ảnh của ngành, và bởi vì thực hành kiến ​​trúc phụ thuộc rất nhiều vào giao tiếp thị giác, các tạp chí in đã tạo nên cầu nối giữa các ấn phẩm học thuật và tạp chí thương mại. Trong những thập kỷ sau chiến tranh, những tập sách được xuất bản đẹp mắt đã lưu giữ một quan điểm chung, thể hiện những gì mà lĩnh vực này được coi là đáng thảo luận hoặc mang tính mẫu mực.

Ý kiến của bạn

SunGroup
VINGROUP
Rạng Đông
Nam Group
Hưng Thịnh Land
Vinmikh