Hội thảo “Tương lai không gian sống Việt Nam”

Sự kiện quy tụ hơn 200 khách mời gồm: Đại diện các đơn vị tổ chức, đơn vị bảo trợ chuyên môn, đơn vị nghiên cứu, đơn vị đồng hành, hội đồng cố vấn chuyên môn, kiến trức sư, nhà thiết kế, chủ đầu tư và các chuyên gia trong nhiều lĩnh vực như Quy hoạch, Kiến trúc, Thiết kế... trong nước và quốc tế. Sự kiện cũng thu hút sự quan tâm của gần 20 cơ quan báo chí hàng đầu trong nước đến tham dự và đưa tin.

Ông Uchidate Katsuaki - Tổng Giám đốc LIXIL Việt Nam - Đại diện Đơn vị Sáng lập và Tổ chức chia sẻ: "ALP là một chương trình mang tầm nhìn dài hạn của LIXIL Việt Nam. LIXIL ALP 2023-2024 với chủ đề "Trẻ hóa đô thị" hướng đến việc giải quyết những thách thức thực tế của đô thị, từ việc tái sinh không gian công cộng đến phát triển nhà ở bền vững. LIXIL tin rằng, những đóng góp này sẽ là nền tảng quan trọng cho sự phát triển của đô thị Việt Nam trong tương lai".

"Ở các mùa tiếp theo, chúng tôi sẽ tiếp tục triển khai LIXIL ALP Tương lai Không gian sống Việt Nam với nhiều chủ đề, hình thức và phương thức hợp tác đa bên đa dạng hơn nữa để tiếp cận sâu vào các vấn đề cấp thiết nhằm tìm ra giải pháp có tính phổ quát và ứng dụng cao, góp phần kiến tạo một tương lai sống tốt đẹp hơn cho mọi người, ở mọi nơi" - ông nhấn mạnh.

Đại diện Đơn vị Bảo trợ Chuyên môn, KTS Đặng Kim Khôi - Phó Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam cho biết: "Với chủ đề "Trẻ hóa đô thị", chương trình LIXIL ALP năm nay chạm đến được rất nhiều đối tượng thụ hưởng từ người dân đến các kiền trúc sư, nhà quản lý, chủ đầu tư,... Tôi kỳ vọng sau khi chương trình kết thúc sẽ góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho cộng đồng, gìn giữ và phục dựng những giá trị bản sắc vốn có của đời sống xã hội trong bối cảnh kinh tế phát triển, công cuộc đô thị hóa diễn ra nhanh chóng".

Ông Alex Lee, đại diện thương hiệu INAX - đơn vị đồng hành của chương trình phát biểu: "Thương hiệu INAX rất vinh dự khi tiếp tục đồng hành và chứng kiến những thành quả nghiên cứu đầy ấn tượng của các đơn vị tham gia LIXIL ALP 2023 - 2024. Với bề dày lịch sử phát triển lâu đời 100 năm trên thế giới và sự thấu hiểu sâu sắc về thị trường Việt Nam, chúng tôi kỳ vọng tham gia đóng góp mang đến những chia sẻ giá trị và góc nhìn chuyên môn để hỗ trợ tốt nhất cho các đơn vị nghiên cứu dưới góc nhìn của một tập đoàn sản xuất toàn cầu".

Mang lại không gian sống chất lượng nơi đô thị

Phát biểu dẫn luận tại Hội thảo, PGS.TS Phạm Thúy Loan - Chuyên gia Quy hoạch Chiến lược Bang NSW, Úc, Nguyên Phó viện trưởng Viện Kiến trúc Quốc gia, Bộ Xây dựng chia sẻ: "Đô thị là một thực thể vô cùng phức tạp. Hiện nay, hơn 50% dân số thế giới đang sống ở các thành phố, và con số này theo dự báo của Liên Hợp Quốc sẽ tăng lên 66-70% vào năm 2050. Sức sống và sự bền vững của các đô thị đã, đang và ngày càng quyết định chất lượng sống của đại bộ phận nhân loại. Cơ chế vận hành của các đô thị có tính hệ thống và có thể xem như một cơ thể sống. Không nằm ngoài quy luật "Sinh - Diệt" của vạn vật, đô thị cũng trải qua tiến trình hình thành và suy thoái. Vì vậy, đô thị cũng cần trẻ hoá.

"TRẺ HOÁ ĐÔ THỊ" là tất cả các sáng kiến và nỗ lực mang lại sức sống mới cho các đôi tượng không gian đô thị hiện hữu. Các sáng kiến này không chỉ giới hạn ở cải tạo không gian vật thể như đường sá, nhà cửa, công trình (đang xuống cấp hoặc sử dụng không hiệu quả) mà bao hàm cả việc phục hồi đời sống kinh tế xã hội của khu vực, phân phối lại các cơ hội tới mọi nhóm cư dân đô thị, bảo vệ môi trường, tăng cường sự thịnh vượng cũng như nâng cao chất lượng cuộc sống cho khu vực và toàn đô thị.

Bài dẫn luận đã chia sẻ kinh nghiệm tái thiết đô thị của một số thành phố trên thế giới và tổng kết lại 5 hình thức: 

• Urban Renewal - Cải tạo đô thị
• Urban Redevelopment - Tái phát triển đô thị
• Urban Regeneration - Tái sinh đô thị
• Urban Gentrification - "Trưởng giả hóá" đô thị
• Urban Revitalization - Hồi sinh đô thị

Quá trinh đô thị hóa ở nước ta diễn ra mạnh mẽ trong hơn 3 thập kỷ qua và vẫn đang tiếp tục tăng trưởng với tốc độ cao:

• Hệ thống đô thị tăng nhanh về số lượng: nếu như cuối năm 1998, cả nước mới chỉ có 633 đô thị với dân số đô thị chỉ chiêm 24% dân số cả nước, thì sau 10 năm số lượng đô thị đã tăng lên 740 đô thị. Đến tháng 12/2023, cả nước có 902 đô thị với tỷ lệ đô thị hóa đạt khoảng 42,7%. Tổng số các đô thị từ loại IV trở lên đạt gần 200 đô thị so với 86 đô thị vào năm 1998.
• Mức độ đô thị hóá Việt Nam được dự báo sẽ đạt 50% vào năm 2040 và 57% vào 2050.
• Kinh tế khu vực đô thị tăng trưởng ở mức cao, đóng góp khoảng 70% GDP cả nước.
• Hầu hết các đô thị đã và đang được lập Quy hoạch chung, được cụ thể hóa bằng các quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết xây dựng

Tuy nhiên, trong bức tranh đô thị hóa đầy năng động trên, sự quan tâm và ưu tiên về nguồn lực và cơ chế chính sách chủ yếu được dành cho phát triển mới chứ không phải cải thiện các khu vực đô thị hiện hữu.

Mọi hành trình đều bắt đầu từ những bước chân đầu tiên

ALP 2023-2024 - Tương lai Không gian sống Việt Nam là sân chơi trí tuệ dành cho các KTS, các kỹ sư, các nhà quy hoạch, các nhà nghiên cứu và thực hành kiến trúc, đô thị nhằm tìm kiếm và giới thiệu những ý tưởng mới thúc đẩy tiền trình trẻ hoá các đô thị Việt Nam.

Để TRẺ HOÁ ĐÔ THỊ, chúng ta cần 'trẻ hoá' trong cách nhìn, cách nghĩ, cách làm 5 dự án được ALP 2023-2024 lựa chọn và giới thiệu đa dạng về quy mô không gian cũng như tính phức tạp của vấn đề, nhưng đều có một điểm chung, đó là TÍNH MỚI. Đó có thể là việc phát hiện ra một vấn đề mới, nhìn thấy cơ hội mới, nghĩ ra cách tiếp cận mới cho một chủ đề không mới. Đó có thể là những tư tưởng tiên phong, những giải pháp sáng tạo, những thực hành mới hiệu quả đã được kiểm chứng và cần được nhân rộng....

Chúng tôi cũng khuyến khích các nghiên cứu và đề xuất không chỉ tập trung vào yếu tố không gian mà xem xét toàn diện cả khía cạnh xã hội, môi trường, kinh tế và văn hóa của đô thị, tính khả thi và tiến trình thực hiện.

Những ý tưởng và giải pháp ban đầu được chia sẻ hôm nay, thông qua sự kết nối sẽ tiếp tục được thúc đẩy, lan tỏa và hiện thực hóa, để các đô thị Việt Nam luôn tươi trẻ và tràn đầy sức sống."

Những giai pháp ban đầu nhằm "Trẻ hoá đô thị" Việt Nam

Trong bối cảnh di dân đô thị, gia tăng dân số dẫn đến hệ quả thiếu quỹ đất trong nội đô, những không gian sống bị quá tải, ngột ngạt, chật chội, ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống cộng đồng. “Trẻ hóa đô thị” tìm kiếm giải pháp cho những ngôi nhà “xen kẹt”, đảm bảo sự vận hành linh hoạt và phù hợp trong bối cảnh hạn chế về diện tích và hình thái, thỏa mãn nhu cầu sống của con người. 

Tại Hội thảo, các đại diện của 5 công ty Kiến trúc - Thiết kế đã trình bày báo cáo kết quả nghiên cứu xoay quanh các đề xuất giải pháp góp phần “Trẻ hóa đô thị”, nâng cao chất lượng không gian sống cho người Việt. Các đề tài nghiên cứu đều mang tính thực tiễn, gợi mở những mô hình có thể ứng dụng ở nhiều quy mô khác nhau.

Đề tài Khu đô thị C-TOWN: Hướng tới giải quyết tổng thể bài toán môi trường cư trú cho người dân thu nhập thấp, người nhạp cư tại các đô thị lớn thông qua nghiên cứu thí điểm tại phường Thạnh Mỹ Lợi, thành phố Thủ Đức, TPHCM.

Đề tài "Tái sinh đô thị bền vững: Phát triển thích ứng di sản công nghiệp": Công ty PVCHB nghiên cứu các giải pháp nhằm chuyển đổi không gian di sản công nghiệp sang không gian văn hoá sáng tạo mới, đảm bảo cân bằng hài hoà các khía cạnh kinh tế, văn hoá xã hội và môi trường.

Đề tài "Đánh thức 'nơi chốn' trong thành phố": Thông qua ví dụ cụ thể cải tạo bùng binh giao thông tại quận Long Biên, Hà Nội. Think Playgrounds đã đề xuất giải pháp tối ưu hóa không gian, mục tiêu vừa đảm bảo chức năng điều tiết các luồng giao thông cơ giới, vừa tạo không gian công cộng phục vụ cộng đồng.

Đề tài "Chuyển hóa bãi chôn lấp thành công viên xanh: Nghiên cứu trường hợp Bải chôn lấp Gò Cát - TP.HCM": Thông qua việc kết hợp các giải pháp kỹ thuật sinh thái môi trường, TA Landscape Architecture Vietnam hướng đến mục tiêu chuyển hóa những bãi chôn lấp rác ô nhiễm thành công viên xanh.

Đề tài "Đồi mới nhà phố - Mini Building": Dựa trên cách nhìn nhận mới về nhà phố, Công ty VUUV tìm kiếm các giải pháp kiến trúc để biến những ngôi nhà phố không chỉ là không gian sống mà còn là không gian kinh doanh, dịch vụ, chuyển tiếp,... trong bối cảnh các yêu cầu kỹ thuật, an toàn ngày càng trở nên cần thiết.

Bên cạnh công bố kết quả nghiên cứu, chương trình còn có không gian triển lãm công nghệ của các đơn vị hợp tác đồng hành nhằm giới thiệu các giải pháp sáng tạo, nâng cao chất lượng cuộc sống. Công nghệ tiên tiến cũng là một phần hướng tới tương lai không gian sống, giúp xây dựng đô thị thông minh và bền vững.

Góc nhìn đa chiều về "Trẻ hóa đô thị"

Bên cạnh đó, hội thảo còn tổ chức phiên thảo luận với sự tham gia của TS.KTS Nguyễn Quốc Tuân - Chủ nhiệm Khoa Kiền trúc - Công trình, Trường Đại học Phương Đông, đại diện các công ty nghiên cứu và các chuyên gia trong ngành.

Thông qua buổi thảo luận, các chuyên gia, các kiến trúc sư đều có chung quan điểm:

"Trẻ hóa đô thị" là một vấn đề cần và cấp thiết để nâng cao chất lượng không gian sống. Và để giải quyết được bài toán đó cần có sự tham gia của các nhà quản lý, nhà đầu tư, kiến trúc sư và người dân. Từ đó các giải pháp mang tính đề xuất sẽ đến gần hơn với thực tiễn, giải quyết bài toán làm mới và cải tạo không gian đô thị.

Và những giải pháp sáng tạo cho bài toán "Trẻ hóa đô thị" tại Việt Nam sẽ được trưng bày tại Triển lãm LIXIL ALP Pavilion. Chương trình diễn ra từ 16/11 - 1/12/2024 tới tại phố đi bộ Hoàn Kiếm, số 6 Lê Thái Tổ, Hàng Trống, Hoàn Kiếm, Hà Nội.

LIXIL ALP 2023-2024 mong muốn góp phần cùng các kiến trúc sư, nhà quy hoạch, nhà quản lý và hoạch định chính sách phát triển đưa ra những ý tưởng mới, dù có thể còn nhiều hạn chế song thể hiện sự mong mỏi của LIXIL Việt Nam về một tương lai sống tốt đẹp hơn cho mọi người, ở mọi nơi.