Toạ đàm "Chứng chỉ hành nghề quy hoạch – kiến trúc: Những vướng mắc và đề xuất từ kiến trúc sư"

Buổi tọa đàm có sự tham dự của đại diện lãnh đạo Sở Quy hoạch – Kiến trúc Hà Nội, Ban Thường vụ – Ban Chấp hành Hội, các hội viên và khách mời.

Tại toạ đàm, các đại biểu tập trung phân tích nhiều vấn đề đang phát sinh trong quá trình cấp, gia hạn và công nhận Chứng chỉ hành nghề (CCHN) như Quy trình và thủ tục còn phức tạp, thiếu thống nhất. Nhiều nội dung trong hồ sơ bị trùng lặp, yêu cầu giấy tờ vượt quá nhu cầu, trong khi mức độ số hóa chưa đồng bộ khiến Kiến trúc sư phải nộp lại nhiều loại giấy tờ đã có thể tra cứu qua hệ thống điện tử. Sự khác nhau trong cách hiểu và thực thi giữa các địa phương làm giảm tính minh bạch và gây khó khăn cho việc lập kế hoạch hành nghề, tham gia đấu thầu hoặc chủ trì dự án.

Bất cập trong chứng minh kinh nghiệm hành nghề: Nhiều Kiến trúc sư trực tiếp thực hiện thiết kế, quản lý kỹ thuật hoặc đóng vai trò quan trọng trong các đồ án – dự án nhưng không được đứng tên pháp lý, dẫn đến không đủ hồ sơ chứng minh kinh nghiệm, gây lệch giữa năng lực thực tế và bằng chứng hành chính. Đây là vấn đề được nhiều đại biểu phản ánh mạnh tại tọa đàm.

Sự phân mảnh trong hệ thống chứng chỉ: Hệ thống CCHN hiện chia nhỏ nhiều lĩnh vực (thiết kế, thẩm tra, thẩm định, hạ tầng kỹ thuật, tổng mặt bằng…), tạo gánh nặng chi phí và thủ tục cho người hành nghề. Nhiều công việc có tính chất tương đồng nhưng yêu cầu các chứng chỉ khác nhau, chưa phản ánh đúng bản chất của nghề tư vấn thiết kế quy hoạch – kiến trúc vốn mang tính liên ngành và tích hợp cao.

Công tác sát hạch chưa phản ánh đầy đủ năng lực thực hành, Đại biểu cho rằng đề thi sát hạch hiện nay nặng về nhớ – chép quy định, thiếu đánh giá kỹ năng thực hành, giải quyết tình huống, tổ chức dự án hay xử lý các vấn đề phát sinh trong thực tiễn. Điều này dẫn tới kết quả sát hạch chưa phản ánh đúng năng lực hành nghề của Kiến trúc sư, đồng thời không tạo động lực cập nhật tri thức mới.

Lắng nghe những phản ánh của đại biểu, Đại diện Sở Quy hoạch – Kiến trúc Hà Nội - KTS. Trần Việt Thắng đã trực tiếp giải đáp, tiếp thu ý kiến và ghi nhận các đề xuất nhằm hoàn thiện cơ chế trong thời gian tới.

Phát biểu tổng kết, TS.KTS Tạ Nam Chiến – Phó Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Hà Nội ghi nhận các ý kiến đóng góp thiết thực của các đơn vị, đồng thời nhấn mạnh:
•    Cần cải cách toàn diện quy trình cấp CCHN theo hướng đơn giản – minh bạch – thống nhất toàn quốc.
•    Tiêu chí đánh giá năng lực phải phản ánh đúng vai trò thực tế của Kiến trúc sư trong dự án, không chỉ dựa vào bằng chứng pháp lý.
•    Hệ thống chứng chỉ cần được tinh gọn, tránh phân mảnh, phù hợp với yêu cầu hành nghề tích hợp trong bối cảnh đô thị mới và công nghệ AI.
•    Cần nghiên cứu, thử nghiệm và từng bước chuẩn hóa các giải pháp chống ngập tầng hầm, đặc biệt các công nghệ cửa chống ngập và mô hình nền tự thấm.

Hội Kiến trúc sư Hà Nội sẽ tổng hợp đầy đủ các ý kiến tại tọa đàm để báo cáo và kiến nghị tới UBND Thành phố Hà Nội, Sở Quy hoạch – Kiến trúc và các cơ quan quản lý liên quan, góp phần hoàn thiện cơ chế hành nghề, nâng cao chất lượng công tác quy hoạch – kiến trúc của Thủ đô.