Soi kiến trúc “độc nhất vô nhị” của Nhà hát Opera Hà Nội tại Hồ Tây

Nhà hát Opera Hà Nội mang cảm hứng sóng nước Hồ Tây

Quy mô và ngoại thất chưa từng có tại Việt Nam

“Nhà hát Opera Hà Nội như ‘một hòn đảo âm nhạc’, nơi có thể tổ chức các chương trình nghệ thuật tầm cỡ thế giới” - kiến trúc sư Renzo Piano chia sẻ về công trình nhà hát mang tính biểu tượng chuẩn bị được xây dựng tại Hồ Tây. Kiến trúc sư Renzo Piano từng nhận giải thưởng danh giá Pritzker Prize - được xem là giải Nobel của ngành kiến trúc. Cây đại thụ trong làng kiến trúc thế giới vô cùng tâm đắc khi nói về dự án ông dày công nghiên cứu: “Tôi muốn đưa nhà hát ở Hồ Tây vào danh sách các nhà hát nổi tiếng nhất trên thế giới như tại Paris, Milan, Berlin, London, New York, Los Angeles…”.

Kiến trúc sư Renzo Piano và các cộng sự thảo luận về kiến trúc nhà hát Opera Hà Nội

Để hiện thực hoá điều đó, đơn vị tư vấn thiết kế Renzo Piano Building Workshop đã có những phác thảo đặc biệt cho nhà hát Opera Hà Nội, với diện tích sàn lên đến 45.000m², gấp 6 lần diện tích sân bóng đá 11 người. Nhà hát có hai khán phòng với tổng số hơn 2.800 chỗ ngồi, trong đó khán phòng opera có 1.815 chỗ (lớn gấp hơn 3 lần nhà hát lớn Hà Nội), và khán phòng đa năng có từ 1.010 đến 2.000 chỗ ngồi.

Dấu ấn đặc biệt nhất, và cũng là ấn tượng mạnh mẽ nhất của nhà hát này chính là kiến trúc mái vòm “vô tiền khoáng hậu”. Nếu như nhà hát Opera Sydney (Úc) nổi tiếng với cấu trúc hình con sò, nhà hát Esplanade (Singapore) lấy ý tưởng từ chiếc micro khiến nhiều người nghĩ đến viên kẹo dẻo, đu đủ hay thú ăn kiến…, thì nhà hát Opera Hà Nội lại gợi liên tưởng đến hình ảnh rất nên thơ của sóng nước hồ Tây và vẻ đẹp của ngọc trai. 

Mái vòm nhà hát được thiết kế bởi các nguyên lý toán học và vật lý vô cùng phức tạp

Thoạt nhìn, hình dạng của mái vòm có vẻ tự do và ngẫu hứng, nhưng kỳ thực lại là thiết kế chưa từng có, với các nguyên lý toán học và vật lý vô cùng phức tạp.

Mái vòm được tổ hợp từ những vòm đơn lẻ liên kết với nhau. Các vòm đều có hình học dựa trên đường dây xích catenary – là đường truyền lực tối ưu cho việc bao phủ một không gian lớn, với ví dụ tiêu biểu trong thiên nhiên là vỏ trứng. Để tạo nên mái vòm này, các kiến trúc sư phải áp dụng công nghệ số với những phần mềm tiên tiến nhất trong các lĩnh vực như xử lý hình học, phân tích phần tử hữu hạn, và cả phân tích phi tuyến tính theo lịch sử thời gian. Các nghiên cứu và thử nghiệm đặc thù như hầm gió và các thí nghiệm về địa kỹ thuật và động đất cũng đã được triển khai, đảm bảo tuổi thọ thiết kế ít nhất 100 năm.

Nếu thu toàn bộ công trình nhỏ lại bằng quả trứng, thì vỏ mái vòm còn mỏng hơn vỏ quả trứng

Kết quả là một mái vòm được thiết kế để che một không gian lớn, với nhịp vượt lên đến 80m, toàn bộ cấu trúc mái vòm dài và rộng hơn 130m, được đỡ bởi 4 cây cột “mega column” bên trong và mép của vòm. Vòm được thi công bằng bê tông cốt thép đổ tại chỗ, với chiều dày tại chỗ mỏng nhất là 250mm, với phần tiếp đất được vê tròn mềm mại để chạm đất nhẹ nhàng đầy chất thơ. Nếu thu toàn bộ công trình nhỏ lại bằng quả trứng, thì vỏ mái vòm còn mỏng hơn vỏ quả trứng. Trên bề mặt mái vòm có phủ một lớp ceramic hiệu ứng ngọc trai để có thể phản chiếu ánh sáng và sự chuyển động của không gian, thời gian với nhiều sắc thái khác nhau của màu trời và màu mặt nước Hồ Tây trong ánh bình minh, hoàng hôn hay buổi tối lung linh.

Nội thất “đo ni đóng giày” cho những màn trình diễn đỉnh cao

Nội thất nhà hát được thiết kế để phục vụ cho rất nhiều chức năng khác nhau như các đêm nhạc opera, pop, rock, chiếu phim, hay tiệc. Cùng với hai khán phòng là nhiều không gian độc đáo khác để nhà hát trở thành điểm du lịch văn hóa và nghệ thuật đỉnh cao như bảo tàng, phòng diễn tập, sảnh chính…

Là không gian chính cho những màn trình diễn nghệ thuật tầm cỡ thế giới, toàn bộ tường của khán phòng opera 1.805 chỗ được trang bị thêm hệ thống các tấm acoustic có thể vận hành bằng cơ khí. Với mỗi loại hình show diễn khác nhau, các tấm acoustic sẽ được điều khiển đóng, mở, lên xuống theo các hướng và vị trí khác nhau, để đảm bảo độ phản xạ âm, hút âm và thời gian âm vang phù hợp với yêu cầu của từng show khác nhau như opera, hòa nhạc, ba-lê, lễ hội âm nhạc, hội thảo…. Đây là công nghệ hiện đại dành cho các nhà hát có nhiều loại hình trình diễn nghệ thuật khác nhau trên thế giới, có thể đáp ứng những tiêu chuẩn trình diễn khắt khe nhất của các ngôi sao âm nhạc hàng đầu quốc tế.

Nội thất nhà hát được thiết kế dành cho những màn trình diễn nghệ thuật tầm cỡ thế giới

Nhằm tăng tính cách âm đến mức độ cao nhất cho nhà hát, các khán phòng và phòng tập của nhà hát đều được thiết kế box in box, nằm trên gối đệm cách âm. Để dễ hình dung, mỗi phòng trong nhà hát được thiết kế giống như như một chiếc hộp, và nhà hát là một khối các hộp được xếp lại với một khoảng đệm cách âm quy định.

Được thiết kế để có thể đáp ứng được mọi loại hình nghệ thuật, các chương trình khác nhau với độ phức tạp không giống nhau, các khán phòng nhà hát sử dụng công nghệ linh hoạt điều chỉnh ghế ngồi tự động, giúp không gian có thể mở rộng tối đa, để phục vụ các show diễn lớn và các diễn viên hàng đầu thế giới.

Với các ứng dụng công nghệ tân tiến trên thế giới và lối thiết kế đề cao nghệ thuật thị giác, nhà hát Opera Hà Nội được kỳ vọng sẽ là một không gian nghệ thuật đẳng cấp và sáng tạo, nơi sẽ thu hút các nghệ sĩ lừng danh và du khách từ khắp nơi trên thế giới về với Hà Nội.