Sắt son một lòng - Bài 3: Báo chí vươn mình cùng dân tộc trong kỷ nguyên mới

Chủ động tâm thế nhập cuộc

Những ngày qua, cụm từ “kỷ nguyên mới”, “kỷ nguyên vươn mình” trở thành chủ đề thời sự nóng được bàn thảo trên khắp các diễn đàn, báo chí, hội nghị. Tất cả đều thống nhất một quan điểm, đây là thời điểm “hội tụ” tổng hoà các lợi thế, sức mạnh để đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc tiếp sau kỷ nguyên độc lập, tự do, xây dựng chủ nghĩa xã hội và kỷ nguyên đổi mới.

Kỷ nguyên mới đặt ra yêu cầu nhiệm vụ mới, cao hơn đối với báo chí cách mạng, đòi hỏi báo chí cũng phải phát triển tương xứng, vươn mình cùng dân tộc, xứng tầm nền báo chí chuyên nghiệp, nhân văn, hiện đại.

Đích đến của kỷ nguyên vươn mình là dân giàu, nước mạnh, xã hội xã hội chủ nghĩa, sánh vai với các cường quốc năm châu. Trong đó, ưu tiên hàng đầu trong kỷ nguyên mới là thực hiện thắng lợi các mục tiêu chiến lược đến năm 2030, Việt Nam trở thành nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; đến năm 2045 trở thành nước xã hội chủ nghĩa phát triển, có thu nhập cao; khơi dậy mạnh mẽ hào khí dân tộc, tinh thần tự chủ, tự tin, tự lực, tự cường, tự hào dân tộc, khát vọng phát triển đất nước; kết hợp chặt chẽ sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại…

Trước vấn đề trọng đại của dân tộc, người đứng đầu Đảng ta khẳng định, kỷ nguyên mới đang mở ra tương lai xán lạn của dân tộc. Kỷ nguyên mới cũng đặt ra yêu cầu nhiệm vụ mới, cao hơn đối với báo chí cách mạng, đòi hỏi báo chí cũng phải phát triển tương xứng, vươn mình cùng dân tộc, xứng tầm nền báo chí chuyên nghiệp, nhân văn, hiện đại.

Báo chí cách mạng đang đứng trước rất nhiều thách thức to lớn. Trong đó thách thức của cuộc cách mạng chuyển đổi số báo chí đang đặt ra nhiều vấn đề. Hiệu quả từ công cuộc chuyển đổi số báo chí sẽ tác động trực tiếp đến sự lớn mạnh vươn mình của nền báo chí cách mạng cùng kỷ nguyên mới của dân tộc. Báo chí ta là nền báo chí cách mạng do Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập và lãnh đạo. Mỗi khi đứng trước thách thức, chúng ta nhìn vào lý do chúng ta được sinh ra để có được bài học và đi tiếp.

Lịch sử báo chí Việt Nam cũng như lịch sử của dân tộc Việt Nam cho thấy, mỗi khi gặp khó khăn, ý chí và tinh thần đoàn kết của người dân Việt Nam trở thành sức mạnh tinh thần to lớn. Thực tiễn cho thấy, sự đoàn kết, ý chí mãnh liệt của người Việt Nam giúp chúng ta vượt qua rất nhiều cuộc khủng hoảng trong quá khứ.

Nhìn lại lịch sử phát triển, sinh ra từ cuộc chiến tranh vệ quốc của dân tộc, như khát vọng thuở khai sinh, báo chí cách mạng chưa từng khuất phục trước bất cứ khó khăn trở ngại nào, đứng trước gian nguy càng kiên cường bền bỉ giữ vững vị thế chủ lưu trong dòng chảy tin tức, đồng hành cùng dân tộc thực hiện sứ mệnh lịch sử.

Với vai trò người thư ký của thời đại, các thế hệ người làm báo Việt Nam đã cùng nhau viết nên những trang sử đầy tự hào của nền báo chí cách mạng nước nhà. Trải qua những gian khổ, hi sinh, báo chí cách mạng đã có một trăm năm tỏa sáng - ánh sáng của tri thức, của tinh thần nhân văn cao đẹp. Chúng ta tự hào có lịch sử vẻ vang, có bề dày truyền thống - mạch nguồn sức mạnh này sẽ là động lực để báo chí cách mạng, người làm báo Việt Nam chủ động tâm thế nhập cuộc góp phần thực hiện mục tiêu chung lớn lao của dân tộc.

Theo Nhà báo Lê Quốc Minh, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam, để thực hiện được sứ mệnh của báo chí cách mạng Việt Nam không đơn giản là câu chuyện sống còn của cơ quan báo chí. Đó là câu chuyện đưa được tiếng nói của Đảng, Nhà nước một cách chính xác, công bằng, cân bằng đến mọi người dân trong nước và thế giới với sự kiên định vừa làm tròn trách nhiệm chính trị, trách nhiệm xã hội. Không chỉ vậy, còn đồng thời thực hiện được mục tiêu kinh tế để báo chí chủ động phát triển.

Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam cho rằng, thực hiện song hành hai nhiệm vụ này là rất khó khăn song, nếu chúng ta kiên định đi theo con đường của chúng ta, lại có sự ủng hộ, đầu tư của các cơ quan chức năng, sự nỗ lực tự thân các nhà báo để thực hiện song song hiệu quả hai tiêu nêu trên thì báo chí sẽ phát triển bền vững.

“Báo chí khơi dậy khát vọng cho cả dân tộc là nhiệm vụ khó khăn. Nhưng nếu nghĩ là khó thì chúng ta sẽ không bao giờ làm được. Nếu thực sự chúng ta mong muốn làm được điều đó thì có thể mong muốn được 1, hay 2, hay 3 là tuỳ nỗ lực, sáng tạo của mình. Chính nhiệt huyết của mỗi nhà báo, mỗi tờ báo có khả năng sẽ tạo ngọn lửa lớn hơn trong xã hội, trong công chúng”, nhà báo Lê Quốc Minh nhấn mạnh.

Theo Nhà báo Lê Quốc Minh, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam, chính nhiệt huyết của mỗi nhà báo, mỗi tờ báo có khả năng sẽ tạo ngọn lửa lớn hơn trong xã hội, trong công chúng.

Hôm nay, báo chí nước nhà đang trong quá trình thực hiện chủ trương sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy với mục tiêu nâng cao chất lượng, hiệu quả thông tin, tuyên truyền trên báo chí. Sẽ có nhiều tâm tư, trăn trở, chỉ mong công cuộc “gạn đục khơi trong” hướng đến để mỗi cơ quan báo chí mạnh hơn, để mỗi người làm báo tự tin hơn, yêu, đam mê và nhiệt huyết với nghề nghiệp của mình hơn, vững tin xây dựng kỷ nguyên mới của báo chí cách mạng Việt Nam khi bước vào dấu mốc 100 năm báo chí cách mạng Việt Nam.

Chúng ta sẽ thấy có những giá trị của báo chí chỉ có trong thời kỳ chiến tranh, thời kỳ đầu đổi mới sẽ được thể hiện trong báo chí hiện đại. Hơn lúc nào hết, với vai trò là lực lượng tuyến đầu trong công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, là “cầu nối” giữa Đảng, chính quyền và Nhân dân đòi hỏi các cơ quan báo chí, đội ngũ những người làm báo cần không ngừng tôi luyện phẩm chất, năng lực, bản lĩnh, đạo đức nghề nghiệp để làm tốt hơn công tác tuyên truyền quan điểm, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, định hướng dư luận, phản ánh khách quan, sinh động và đa chiều thực tiễn cuộc sống, khơi nguồn, lan tỏa những điều tốt đẹp, kiên quyết phê phán, đấu tranh chống tiêu cực, góp phần xứng đáng cho việc thực hiện các mục tiêu phát triển đất nước, xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh.

Chúng ta có trách nhiệm thực hiện tốt các nhiệm vụ đó bằng chính trái tim ấm nóng của những người làm báo, của những người hết lòng vì nền báo chí chuyên nghiệp, nhân văn. Dù trong khó khăn chúng ta cũng phải luôn kiên trì thực hiện cho được, cho tốt sứ mệnh, thực hiện thành công mục tiêu “Xây dựng nền báo chí, truyền thông chuyên nghiệp, nhân văn, hiện đại”.

Đổi mới để vươn mình

Cách đây tròn đúng 10 năm, cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, người dành rất nhiều tình cảm, tâm huyết cho báo chí, trong bài viết với nhan đề: “Phát huy hơn nữa vai trò của báo chí trong sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ đất nước” đã nhấn mạnh: “Báo chí không chỉ thuần túy đưa thông tin mà phải có phân tích, bình luận, có định hướng để giúp người đọc, người xem, người nghe hiểu rõ cái đúng, cái sai, qua đó giúp mọi người biết bảo vệ lẽ phải, bảo vệ cái đúng, làm theo cái tốt, cái đẹp, biết ghét thói hư tật xấu và hướng tới những giá trị nhân văn cao cả, vì cuộc sống bình yên, tốt đẹp của mọi người, mọi nhà và cả xã hội…”. Với người làm báo, cố Tổng Bí thư đặc biệt nhấn mạnh đến tinh thần tự đổi mới: "Nhà báo cách mạng phải có tinh thần cách mạng, đó là tinh thần tiến công, đấu tranh loại bỏ cái xấu, bảo vệ cái tốt, vì sự nghiệp chung của đất nước, của nhân dân; là tinh thần tự đổi mới, tự hoàn thiện chính bản thân mình”.

Mỗi tòa soạn, mỗi cá nhân nhà báo phải thúc đẩy yếu tố đổi mới sáng tạo, không ngừng bồi dưỡng kỹ năng, nâng cao, tự hoàn thiện mình để bắt kịp xu thế thời đại.

Như vậy, rõ ràng, trong kỷ nguyên số, trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, muốn đạt mục tiêu cao của đất nước, hướng tới một dấu mốc năm 2045 là nước phát triển thì báo chí phải làm nhiều hơn nữa, không thuần tuý chỉ phản ánh những gì đang diễn ra.

Những năm gần đây, công nghệ số, internet và truyền thông xã hội được xác định là những cú hích mạnh mẽ để đổi mới báo chí. Trong đó, chuyển đổi số được coi là một bộ lọc có thể làm “biến mất” một số cơ quan báo chí xa rời mục tiêu, định hướng của báo chí cách mạng nhưng nó sẽ là kim chỉ nam dẫn dắt cho đa số cơ quan báo chí còn lại đồng hành, đi trên con đường xa hơn.

Báo chí cách mạng hướng tới mục tiêu tạo ra diễn đàn để mọi người được trao đổi, thảo luận, có nhiều tiếng nói quan điểm được chia sẻ, để tìm ra hướng đi tốt nhất, hiệu quả nhất cho xã hội. Điều này đồng nghĩa báo chí phải thể hiện được tính dẫn dắt, báo chí phải đưa ra được những giải pháp có khả năng xảy ra trong xã hội. Về vấn đề này, có nhà báo đã dẫn ra rằng, trên thế giới người ta đều nói, báo chí làm nhiệm vụ phanh phui là biểu hiện sự dũng cảm, nhưng khi báo chí đưa ra được các giải pháp cho các khúc mắc còn tồn tại thì mới là báo chí xây dựng, đóng góp…

Báo chí chúng ta là báo chí cách mạng phụng sự dân tộc, phụng sự xã hội, phụng sự Đảng và Nhà nước, tính chất này đặt ra yêu cầu, báo chí muốn đổi mới phải tìm về và giữ vững những giá trị cốt lõi, sứ mệnh ban đầu của báo chí cách mạng.

Nhà báo Hữu Thọ, người nổi tiếng với câu nói “Mắt sáng - Lòng trong - Bút sắc” từng để lại triết lý sâu sắc về nghề của mình rằng: Người làm báo cả đời phải thâu nạp thông tin, thu thập tư liệu thì mới có thể có lúc đưa ra được những đánh giá đúng và tỏ được thái độ đúng đối với những vấn đề quan trọng mà mình đề cập trong bài viết. Có hai đòi hỏi rất quan trọng để nhà báo có thể đưa ra được đánh giá đúng để tỏ thái độ đúng của mình: Một là tấm lòng với đất nước, với nhân dân, với con người như thế nào? Hai là sự hiểu biết của anh như thế nào? Anh phải có đủ kiến thức và đủ tâm thức thì khen mới đúng và chê mới đúng.

Xét trong bối cảnh hôm nay, yêu cầu kỷ nguyên mới đòi hỏi báo chí phát triển tương xứng, vươn mình cùng dân tộc đặt ra cho báo chí cách mạng, cho người làm báo bên cạnh sự tử tế, am tường, thì mỗi tòa soạn, mỗi cá nhân nhà báo phải thúc đẩy yếu tố đổi mới sáng tạo, không ngừng bồi dưỡng kỹ năng, nâng cao, tự hoàn thiện mình để bắt kịp xu thế thời đại.

Sự đổi mới sáng tạo ấy sẽ đối diện vô vàn khó khăn, để báo chí cách mạng có thể tận dụng tốt các thời cơ và hội tụ đủ các điều kiện để vươn mình hoàn thành sứ mệnh trước Đảng, trước nhân dân trong kỷ nguyên mới; để mỗi người làm báo yên tâm cống hiến thì thiết nghĩ hơn lúc nào hết, báo chí rất cần sự quan tâm, đầu tư nguồn lực của Nhà nước.

Một trăm năm từ mối duyên lành của Người cha già dân tộc, những người làm báo cách mạng đã viết lên trang sử vàng truyền thống cống hiến và hi sinh, sắt son một lòng vì Đảng, vì dân. Hôm nay, một chặng đường mới sẽ bắt đầu, báo chí cách mạng, người làm báo cách mạng nguyện tiếp tục một lòng cùng dân tộc bước vào một kỷ nguyên mới với trái tim hồng luôn vì nước vì dân, với bản lĩnh của người đi qua thế kỷ sẵn sàng tâm thế dấn thân, tâm thế đổi mới, bồi đắp những giá trị bất biến của nền báo chí cách mạng Việt Nam chuyên nghiệp, nhân văn, hiện đại./.