NTM Bắc Giang: Nâng tầm đời sống văn hóa và kiến tạo cộng đồng thịnh vượng

Từ chủ trương nhân văn đến những công trình sống động

Nhận thức sâu sắc rằng NTM không chỉ là câu chuyện về hạ tầng kinh tế mà còn là về con người, văn hóa và môi trường sống, tỉnh Bắc Giang đã sớm đưa mục tiêu phát triển hệ thống công trình văn hóa, thể thao, y tế và các không gian sinh hoạt chung vào nghị quyết và kế hoạch hành động của chương trình. Đây được coi là những "hạ tầng mềm" thiết yếu, mang ý nghĩa quyết định đến chất lượng cuộc sống và sự phát triển bền vững của khu vực nông thôn.

Quá trình quy hoạch không gian công cộng tại Bắc Giang được triển khai bài bản, từ cấp tỉnh đến cấp xã, thôn. Tiêu chí đặt ra không chỉ là sự hiện diện về số lượng, mà còn là chất lượng thiết kế, tính đa năng và khả năng đáp ứng nhu cầu đa dạng của người dân ở mọi lứa tuổi.

Nguồn vốn xây dựng được đa dạng hóa, kết hợp hài hòa giữa ngân sách nhà nước, vốn lồng ghép từ các chương trình khác, vốn doanh nghiệp và đặc biệt là sự đóng góp tự nguyện to lớn của nhân dân – cả bằng tiền mặt, hiện vật, ngày công lao động hay hiến đất.

Chính sự chung tay này đã tạo nên sự gắn kết ngay từ khâu kiến tạo, làm cho mỗi công trình công cộng thực sự là thành quả của cả cộng đồng.

Câu chuyện xây dựng Nhà văn hóa đa năng tại thôn Ao Luông, xã Yên Mỹ, huyện Lạng Giang là một minh chứng sống động cho tinh thần này. Công trình khang trang, hiện đại với kinh phí hơn 1,5 tỷ đồng được hoàn thành không chỉ nhờ vốn đầu tư công mà còn có sự đóng góp không nhỏ, thể hiện tinh thần tự nguyện, đồng lòng của người dân.

Thôn Bưởi, xã Đan Hội (huyện Lục Nam) là một trong những điển hình về tuyên truyền, vận động nhân dân đóng góp kinh phí xây dựng các thiết chế văn hóa, thể thao tại địa bàn. Nhà văn hóa đa năng của thôn được xây mới có diện tích sử dụng hơn 400 m2 với đầy đủ các vật dụng như loa đài, ti vi, bàn ghế... Được biết, ngoài nguồn hỗ trợ của cấp trên, người dân còn đóng góp hơn 1 tỷ đồng để xây dựng công trình. Liền kề nhà văn hóa là sân bóng mặt cỏ nhân tạo cùng hệ thống đèn chiếu sáng trị giá hơn 100 triệu đồng.

Bà Trương Thị Trình, Bí thư Chi bộ thôn cho biết: “Cách làm của thôn là phát huy vai trò nêu gương của đảng viên trong đóng góp, ủng hộ; công khai danh sách đóng góp theo định mức nhân khẩu của từng hộ bằng nhiều hình thức: Niêm yết công khai tại nhà văn hóa, thông qua nhóm zalo hộ gia đình, thông báo trên loa truyền thanh”.

Những công trình công cộng này, từ nhà văn hóa, sân thể thao đến trạm y tế, khu vui chơi trẻ em, chính là nền tảng vật chất quan trọng cho sự phát triển đời sống văn hóa và tinh thần ở nông thôn Bắc Giang. Chúng là kết quả của một quá trình quy hoạch khoa học, sự đầu tư có trọng tâm và đặc biệt là tinh thần đồng thuận, chung sức của chính những người dân thụ hưởng.

Sức mạnh kết nối, bồi đắp văn hóa và triển vọng phát triển bền vững

Vượt lên trên giá trị của những viên gạch, bờ tường, các không gian công cộng ở nông thôn Bắc Giang đang thực sự trở thành những "không gian sống", nơi sức sống cộng đồng được khơi dậy và vun đắp mỗi ngày. Chúng không chỉ đơn thuần là nơi sinh hoạt theo kế hoạch, mà đã trở thành những điểm hẹn tự nhiên, nơi mọi người tìm đến để giao lưu, chia sẻ, và cùng nhau tham gia các hoạt động tập thể.

Nhà văn hóa giờ đây không chỉ là nơi tổ chức các cuộc họp thôn, xã mà còn là trung tâm sôi động của các câu lạc bộ văn hóa, văn nghệ quần chúng, giải đáu giao hữu thể thao giữa các thôn, xóm tạo nên không khí thi đua lành mạnh, nâng cao sức khỏe và tăng cường sự đoàn kết.

Niềm vui và sự hài lòng được thể hiện rõ nét qua chia sẻ của người dân. Bà Nguyễn Thị Lan, (thôn Ao Luông, xã Yên Mỹ), bộc bạch: "Ngày trước, muốn họp thôn hay tổ chức gì đó rất khó khăn. Từ khi có nhà văn hóa mới này, mọi thứ tiện lợi hẳn. Chúng tôi có nơi để tổ chức họp bàn, sinh hoạt câu lạc bộ văn nghệ, thể thao. Trẻ con có chỗ chơi, người già có chỗ tập thể dục. Quan trọng nhất là mọi người có dịp gặp nhau nhiều hơn, nói chuyện, chia sẻ, thấy gắn bó với nhau hơn rất nhiều. Cái tình làng nghĩa xóm được vun đắp từ những không gian này."

Các không gian công cộng cũng đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa địa phương. Đây cũng là nơi các thế hệ truyền dạy cho nhau những làn điệu dân ca, điệu múa cổ, hay những phong tục tập quán tốt đẹp, góp phần giữ gìn bản sắc trong dòng chảy phát triển.

Với đà phát triển hiện tại, Bắc Giang đang hướng tới mục tiêu xây dựng NTM nâng cao và NTM kiểu mẫu. Trong giai đoạn mới này, yêu cầu đối với các không gian công cộng sẽ ngày càng cao hơn, chú trọng đến chất lượng thiết kế, tính đa năng, tính bền vững và sự hài hòa với môi trường. Tương lai của các không gian công cộng nông thôn tại Bắc Giang không chỉ dừng lại ở việc phục vụ văn hóa, thể thao mà còn có thể tích hợp thêm các chức năng mới như điểm truy cập internet, thư viện cộng đồng, điểm giới thiệu sản phẩm OCOP, đúng với tiêu chí NTM bền vững và hiện đại.