Bộ Xây dựng thẩm định Đồ án quy hoạch chung thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương đến năm 2045

Theo đó tham dự hội nghị có đại diện các bộ, ngành, hội, hiệp hội nghề nghiệp chuyên ngành, lãnh đạo các đơn vị thuộc Bộ Xây dựng là thành viên Hội đồng; lãnh đạo UBND tỉnh Bình Dương.

Hướng tới đô thị dịch vụ và công nghiệp công nghệ cao, đổi mới sáng tạo

Báo cáo tại hội nghị, đại diện đơn vị tư vấn cho biết, phạm vi, ranh giới lập quy hoạch là ranh hành chính của thành phố Thủ Dầu Một gồm 14 đơn vị hành chính (14 phường), 4 phía tiếp giáp với các đơn vị hành chính cấp huyện như: Phía Đông giáp thành phố Tân Uyên, tỉnh Bình Dương; Phía Tây giáp huyện Củ Chi, Thành phố Hồ Chí Minh; Phía Nam giáp thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương; Phía Bắc giáp thành phố Bến Cát, tỉnh Bình Dương.

Về quy mô lập quy hoạch, toàn bộ địa giới hành chính của thành phố Thủ Dầu Một với tổng diện tích tự nhiên 11.890,58 ha. Thời hạn quy hoạch đến năm 2045, trong đó giai đoạn ngắn đến năm 2030 , giai đoạn dài đến năm 2024.

Về mục tiêu phát triển, chuyển đổi dần từ mô hình cấu trúc “đô thị công nghiệp” sang mô hình cấu trúc “đô thị dịch vụ và công nghiệp công nghệ cao, đổi mới sáng tạo”. Hướng tới phát triển đô thị thông minh, bền vững với các mục tiêu cụ thể là phát triển thành phố Thủ Dầu Một trở thành một trong các cực tăng trưởng trọng điểm của vùng Đông Nam Bộ và vùng kinh tế trọng điểm phía Nam; có vai trò quan trọng trong vùng đô thị thành phố Hồ Chí Minh; phát huy thế mạnh kết nối vùng và quốc tế về dịch vụ thương mại, logistics, công nghiệp công nghệ cao và đổi mới sáng tạo.

Tạo lập không gian đô thị có cơ sở hạ tầng kỹ thuật đô thị xanh, thông minh, thích ứng với biến đổi khí hậu; hạ tầng xã hội hiện đại, tiện nghi, đáp ứng nhu cầu của người dân thành phố. Hướng tới phát triển đô thị có chất lượng sống tốt và môi trường làm việc hấp dẫn; giữ gìn, bảo vệ môi trường sinh thái và bản sắc văn hóa, lịch sử đặc trưng; đảm bảo các yêu cầu về quốc phòng, an ninh của vùng và quốc gia;

Tạo cơ sở pháp lý cho việc lập các đồ án quy hoạch phân khu, nhằm quản lý phát triển, đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật đô thị và các khu vực trong thành phố Thủ Dầu Một theo quy hoạch, đảm bảo chất lượng đô thị theo tiêu chuẩn đô thị loại I trực thuộc tỉnh Bình Dương.

Về tính chất đô thị, phấn đấu trở thành Trung tâm kinh tế, văn hóa và dịch vụ của khu vực Đông Nam Bộ; Đô thị thông minh, là hạt nhân của vùng đổi mới sáng tạo Bình Dương; Phát triển đô thị gắn với công nghiệp công nghệ cao, dịch vụ chất lượng cao; Đầu mối giao thông, giao lưu trong nước và quốc tế, có vai trò thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của một vùng liên tỉnh Đông Nam Bộ; là một trong những đô thị trọng điểm của vùng động lực phía Nam; là đô thị loại 1, có vai trò là đô thị hạt nhân trong vùng đô thị trung tâm của tỉnh Bình Dương; trung tâm hành chính, chính trị, kinh tế, văn hóa, dịch vụ hỗ trợ, khoa học kỹ thuật và công nghệ cao, du lịch và nghỉ dưỡng sinh thái của tỉnh Bình Dương;

Là trung tâm liên kết, đầu mối kết nối các loại hình vận tải đa phương thức đối với các huyện thị xung quanh, với tỉnh và khu vực phía Bắc vùng Đông Nam Bộ; là địa bàn trọng điểm chiến lược về quốc phòng, an ninh của vùng Đông Nam Bộ và cả nước.

Sẵn sàng đáp ứng những thách thức kinh tế, xã hội và môi trường trong tương lai

Về chiến lược phát triển, chiến lược phát triển của Thủ Dầu Một dựa trên tầm nhìn toàn cầu, trong đó tính bền vững và hòa nhập xã hội đi đôi với nhau nhằm hướng tới một thành phố đáng sống, thân thiện với thiên nhiên và đa dạng. Việc tạo ra hành lang cảnh quan như một trục cấu trúc, chuyên môn hóa các khu dân cư với sự kết hợp chức năng mạnh mẽ và phát triển mạng lưới cơ sở hạ tầng hiệu quả cho phép thành phố định vị mình là hình mẫu của một thành phố hiện đại, hòa nhập, đa dạng và bền vững. Cách tiếp cận này đảm bảo rằng Thủ Dầu Một vẫn là một nơi hấp dẫn, kết nối và linh hoạt để sống và làm việc, sẵn sàng đáp ứng những thách thức kinh tế, xã hội và môi trường trong tương lai điều đó được thể hiện qua ba yếu tố chính là hướng tới: Thành phố Hòa nhập và Đa dạng; Kết nối Không gian Chức năng và Cơ sở hạ tầng Xanh; Cam kết Bền vững và Thích ứng.

Về định hướng phát triển đô thị, mô hình phát triển từ Thành phố đa trung tâm đến Thành Phố “15 Phút”: Thủ Dầu Một được phát triển theo mô hình đô thị 15 phút, trong đó mọi dịch vụ thiết yếu (thương mại, giáo dục, y tế, giải trí) đều có thể tiếp cận trong vòng 15 phút đi bộ hoặc xe đạp. Điều này tạo ra sự thuận tiện, gia tăng chất lượng sống, và đặc biệt thúc đẩy sự đan xen chức năng kinh tế – xã hội giữa các khu vực khác nhau trong thành phố nhằm hướng đô thị Thủ Dầu Một trở thành một thành phố hiện đại, hòa nhập, đa đạng và bền vững với mô hình phát triển…

Đặc biệt, thông qua các yếu tố như: Xây dựng một tổ hợp không gian đô thị đặc trưng nhằm mang lại điểm nhận diện, điểm nhấn cho thành phố; Liên kết các không gian chức năng chủ đạo và cơ sở hạ tầng xanh; Phát triển hệ thống giao thông liên kết.

Về hướng phát triển, lõi đô thị phát triển tập trung: Bao gồm khu trung tâm đô thị lịch sử và 02 khu đô thị phát triển mới. Trong đó, các trục phát triển gồm các không gian phát triển dọc theo các trục giao thông đã hình thành và mạng lưới sông, kênh rạch hiện hữu và những trục định hướng phát triển tiềm năng.

Cụ thể, về hướng Bắc phát triển dọc theo Quốc lộ 13, kết nối với cửa khẩu Hoa Lư, các khu kinh tế huyện Bàu Bàng và các tỉnh Tây Nguyên. Thúc đẩy giao thương và tăng cường liên kết kinh tế với các khu vực công nghiệp phía Bắc;

Về phía Tây, phát triển ven sông Sài Gòn, kết nối với huyện Củ Chi (thành phố Hồ Chí Minh) qua cầu Tân An, cầu Phú Cường, và dự án Vành đai 3. Đẩy mạnh liên kết với thành phố Hồ Chí Minh, hỗ trợ giao thông và phát triển đô thị sinh thái ven sông, đồng bộ “mặt tiền” cho dải đô thị ven sông Sài Gòn;

Về phía Đông: Phát triển dọc các tuyến Trần Quốc Toản và Nguyễn Văn Linh, nối Thủ Dầu Một với Bắc Tân Uyên và Tân Uyên, chuẩn bị hạ tầng cho các khu công nghiệp dịch chuyển về phía Bắc, đón đầu đô thị hóa và mở rộng không gian đô thị, gắn với Depot tuyết đường sắt Quốc gia định hướng. Khai thác hướng nối kết Vành đai 4 gắn với Cao tốc thành phố Hồ Chí Minh – Chơn Thành, tạo tiềm lực thúc đẩy phát triển mạnh kinh tế khu vực;

Về phía Đông - Nam: Phát triển dọc Quốc lộ 13 và đường Mỹ Phước – Tân Vạn, kết nối Thủ Dầu Một với thành phố Hồ Chí Minh và Biên Hòa, hình thành hành lang logistics chiến lược, tạo thuận lợi cho vận chuyển hàng hóa từ các khu công nghiệp đến cảng biển.

Định hướng phát triển đối với các phân vùng phát triển đô thị

Tại đồ án định hướng, kết nối 3 phân vùng với các chức năng phát triển đô thị nhằm cụ thể hóa định hướng quy hoạch tỉnh, và định hướng chiến lược phát triển đô thị Thủ Dầu Một đến năm 2045 bao gồm: Phân vùng 1 - Phân vùng đô thị đổi mới sáng tạo; Phân vùng 2 - Phân vùng đô thị lịch sử; Phân vùng 3 - Phân vùng đô thị sinh thái.

Về thiết kế đô thị, Thành phố Thủ Dầu Một được tổ chức với cấu trúc một hành lang cảnh quan với các hoạt động giải trí và văn hóa, tích hợp các chức năng xã hội – kinh tế (các công trình giải trí, văn hóa), môi trường (bảo tồn đa dạng sinh học, nông nghiệp đô thị) và kỹ thuật (quản lý nước, tạo không gian mát mẻ). Hành lang này sẽ là xương sống cho đô thị, có vai trò cấu trúc toàn bộ thành phố, cung cấp không gian rộng rãi cho các hoạt động giải trí, văn hóa và xã hội. Các tuyến đường xanh dành cho người đi bộ và xe đạp sẽ được quy hoạch, khuyến khích lối sống năng động và lành mạnh. Đây là sẽ là trục văn hóa và cảnh quan của thành phố, tạo ra một không gian lý tưởng cho các sự kiện cộng đồng, triển lãm ngoài trời và các tác phẩm nghệ thuật công cộng.

Thành phố Thủ Dầu Một được chia thành 3 phân vùng kiến trúc cảnh quan chính, mỗi vùng với đặc trưng riêng biệt về chức năng và phát triển để giảm bớt áp lực giao thông và tối ưu hóa không gian đô thị…

Tại hội nghị, các chuyên gia thành viên Hội đồng góp ý đơn vị tư vấn cần phân tích, đánh giá tác động của việc sắp xếp đơn vị hành chính liên quan tới quy hoạch; quan tâm nhiều hơn tới các vấn đề biến đổi khí hậu, rủi ro thiên tai, các vấn đề liên quan đến dịch cư; làm rõ tính kế thừa những ưu điểm của quy hoạch cũ cũng như các chỉ tiêu về đất ở; đánh giá hiện trạng kết nối giao thông giữa đô thị Thủ Dầu Một với khu vực lân cận và với Thành phố Hồ Chí Minh; rà soát, đảm bảo sự kết nối hệ thống các tuyến đường sắt đô thị trên địa bàn; bổ sung các nội dung về đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số; bổ sung chỉ tiêu về hạ tầng kỹ thuật giai đoạn 2030 và 2035.

Kết luận hội nghị, Thứ trưởng Nguyễn Tường Văn đánh giá cao sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của lãnh đạo Tỉnh ủy, UBND tỉnh Bình Dương trong quá trình xây dựng Đồ án; đồng thời đánh giá Đồ án đã bám sát Nhiệm vụ Quy hoạch chung Thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương đến năm 2045 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, đưa ra những định hướng mang tính chiến lược cho phát triển đô thị Thủ Dầu Một trong tương lai.

Bên cạnh đó, Thứ trưởng Nguyễn Tường Văn nhấn mạnh, để tiếp tục nâng cao hơn nữa chất lượng Đồ án, đơn vị tư vấn cần phối hợp chặt chẽ với UBND Thành phố Thủ Dầu Một tiếp thu đầy đủ ý kiến góp ý của các chuyên gia, thành viên Hội đồng; trong đó lưu ý nhấn mạnh hơn nữa sự cần thiết lập quy hoạch xuất phát từ yêu cầu thực tiễn cùng hệ thống văn bản, cơ sở pháp lý có liên quan; bổ sung định hướng và nguyên tắc phát triển các phân khu; rà soát tính chất đô thị Thủ Dầu Một; quan tâm bảo vệ môi trường, đảm bảo an ninh quốc phòng.

Đặc biệt, Thứ trưởng yêu cầu đơn vị tư vấn khẩn trương hoàn thiện hồ sơ Đồ án để UBND tỉnh Bình Dương trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định.