Hà Giang: Gìn giữ không gian kiến trúc cảnh quan Du Già, tạo động lực cho phát triển du lịch

DU GIÀ – VIÊN NGỌC TRÊN CAO NGUYÊN ĐÁ

Để đáp ứng vai trò là điểm đến du lịch khám phá, nghỉ dưỡng, du lịch sinh thái – cảnh quan cấp Quốc gia; làm không gian thu hút du khách trong nước cũng như quốc tế quan trọng của miền Bắc; góp phần tích cực vào việc bảo tồn các giá trị cảnh quan, sinh thái, phát triển cộng đồng và bảo tồn văn hóa bản địa; xóa đói giảm nghèo và phát triển bền vững; tạo điều kiện thu hút đầu tư cũng như đảm bảo an ninh quốc phòng; việc “Gìn giữ không gian kiến trúc cảnh quan, tạo động lực phát triển du lịch cũng như thu hút đầu tư tại xã Du Già” là cần thiết nhưng cũng là thách thức đối với huyện Yên Minh nói chung và xã Du Già nói riêng.

Du Già là một xã miền núi phía Tây Bắc thuộc huyện Yên Minh, tỉnh Hà Giang mang đậm nét đặc trưng của địa hình Tây Bắc; Địa hình xung quanh được giới hạn bởi những dãy núi cao, nằm trong hành lang bảo tồn Công viên địa chất toàn cầu Cao nguyên đá Đồng Văn và nằm trên trục đường du lịch quan trọng: Quản Bạ – Yên Minh – Đồng Văn – Mèo Vạc của tỉnh Hà Giang.

Du Già nổi tiếng bởi cảnh quan thiên nhiên hoang sơ, hùng vĩ của sông núi, mây trời nhưng cũng không kém phần thơ mộng, khiến bất cứ ai khi đặt chân đến đây đều trót phải lòng với vẻ đẹp tựa như chốn tiên cảnh bồng lai. Chính vì thế, Du Già dần trở thành địa điểm du lịch được đông đảo bạn trẻ trong và ngoài nước ghé thăm. Tại đây, khách du lịch có thể hòa mình vào cảnh sắc núi rừng hoang sơ, ngắm nhìn phong cảnh non nước hữu tình và tìm hiểu bản sắc văn hóa, phong tục tập quán đặc sắc của đồng bào dân tộc hồn hậu, mến khách.

Bên cạnh đó, Du Già được thiên nhiên ưu đãi với khung cảnh bầu trời trong xanh, mây trắng bồng bềnh lững lờ trên đỉnh núi và những bản làng nhỏ ở phía xa xa, các thửa ruộng bậc thang vàng óng cùng con thác Thâm Luông trắng xóa nơi bà con bản xứ vẫn thường đến tắm mát. Cảnh vật nơi đây lúc nào cũng tràn đầy sức sống, từ bản làng, núi rừng đến mây trời đều hòa quyện vào nhau tạo nên một sức hấp dẫn đầy mê hoặc khiến bất cứ ai cũng muốn dừng chân lại. Du Già vào mỗi chiều hoàng hôn hay sáng sớm bình minh đều cho ta thấy được vẻ đẹp đặc sắc của riêng nó, làm lòng người cứ phải say đắm mãi không thôi.

Trong những năm gần đây, được sự quan tâm của các cấp Đảng, chính quyền địa phương, Du Già đang từng bước được đầu tư từ công tác nghiên cứu lập quy hoạch xây dựng gắn với động lực để phát triển du lịch đến việc thu hút các nhà đầu tư trong lĩnh vực du lịch.

Chính vì những lý do, ý nghĩa quan trọng của công tác nghiên cứu, định hướng vừa phát triển kinh tế xã hội vừa gắn liền với công tác lập quy hoạch xây dựng của xã Du Già, Sở Xây dựng tỉnh Hà Giang được UBND tỉnh giao nhiệm vụ đầu mối phối hợp với UBND huyện Yên Minh, UBND xã Du Già tổ chức lập quy hoạch chung xây dựng xã Du Già. Song song đó là việc tổ chức lập đồ án Quy hoạch chi tiết xây dựng Trung tâm xã Du Già huyện Yên Minh, tỉnh Hà Giang sẽ là cơ sở để UBND huyện Yên Minh làm công tác quản lý, làm cơ sở lập quản lý quy hoạch kiến trúc và dự án đầu tư theo quy định và để các cấp chính quyền địa phương và cơ quan quản lý đầu tư xây dựng theo quy hoạch được duyệt. Từ đó, tạo động lực thu hút các nhà đầu tư về lĩnh vực du lịch nghỉ dưỡng núi gắn với cảnh quan tự nhiên và các không gian kiến trúc có giá trị truyền thống của đồng bào các dân tộc đang sinh sống trên địa bàn xã Du Già.

DU GIÀ – QUY HOẠCH GẮN VỚI PHÁT TRIỂN DU LỊCH SINH THÁI

Nhằm cụ thể hóa Quy hoạch chung tỉnh Hà Giang, các quy hoạch ngành; Đồ án quy hoạch xây dựng Công viên địa chất toàn cầu Cao nguyên đá Đồng Văn, tỉnh Hà Giang đến năm 2030; Đồ án Quy hoạch xây dựng nông thôn mới xã Du Già giai đoạn 2021-2030 đã được phê duyệt. Ngày 21/12/2022, UBND huyện Yên Minh có Quyết định số 9188/QĐ-UBND về việc phê duyệt Đồ án Quy hoạch chi tiết xây dựng Trung tâm xã Du Già, huyện Yên Minh, tỉnh Hà Giang.

Với mục tiêu xây dựng khu trung tâm xã Du Già trở thành khu vực tiềm năng trong phát triển kinh tế tổng hợp, khu ở nông thôn kết hợp du lịch cảnh quan văn minh, hiện đại, môi trường xã hội thân thiện nâng cao vị thế trong huyện Yên Minh.

Từ đó, làm cơ sở xác định các dự án để quản lý xây dựng, phân tích đánh giá điều kiện tự nhiên, hiện trạng và các định hướng phát triển của tỉnh, của huyện, và của xã có liên quan. Xác định các nguyên tắc, yêu cầu tổ chức không gian kiến trúc cảnh quan; Đề xuất Quy định quản lý xây dựng theo đồ án quy hoạch chi tiết, làm cơ sở lập: Quy chế quản lý quy hoạch kiến trúc và dự án đầu tư theo quy định và để các cấp chính quyền địa phương và cơ quan quản lý đầu tư xây dựng theo quy hoạch được duyệt.

Nguyên tắc thiết kế quy hoạch kiến trúc cảnh quan

Theo định hướng phát triển không gian kiến trúc cảnh quan đã xác định tại quy hoạch chung, Du Gìà sẽ hình thành các khu vực dân cư mới, tiếp cận trực tiếp với trục giao thông chính của dự án kết nối với đường tỉnh ĐT176B và định hướng các tuyến đường mới trong đồ án.

Các khu hành chính, trường học bố trí tại trung tâm dự án kết nối các khu chức năng như các tiểu vệ tinh theo hướng phân bố tập trung.

Các khu công cộng, văn hóa, y tế, thể dục thể thao, cây xanh, bố trí gần khu trung tâm hành chính đảm bảo bán kính phục vụ đến các khu chức năng.
Khu chợ địa phương đặt cách xa các khu trung tâm, gần dân cư, gần giao thông, thuận tiện cho giao thương buôn bán và đảm bảo cách ly tiếng ồn, vệ sinh môi trường.

Khu dịch vụ du lịch đặt khu yên tĩnh không ảnh hưởng đến các khu chức năng khác, có hướng nhìn đẹp, gần khu vực Suối Du Già được định hướng phát triển theo địa hình.

Đồng bộ hạ tầng kỹ thuật được gắn liền với cảnh quan cây xanh và các khu vực sinh thái mặt nước của địa phương;
Chú trọng phát triển kết nối, công viên cây xanh. Đồng thời, hình thành định hướng căn bản phát triển gìn giữ kiến trúc cảnh quan, hướng tới mục tiêu phát triển nông thôn mới bền vững, nâng cao hình ảnh dự án, tuân thủ các nguyên tắc cơ bản bao gồm:
Phát triển kiến trúc cảnh quan, hình thành một điểm nhấn độc đáo về không gian ở kết hợp kinh doanh có hình thức kiến trúc phát huy giá trị văn hóa địa phương xứng đáng với hình ảnh nông thôn kiểu mẫu của huyện Yên Minh.

Tận dụng các khu công viên cây xanh, diện tích mặt nước bao xung quanh dự án, các trục cây xanh, tạo các hành lang thông gió và khí mát vào sâu trong khu vực dự án. Kết hợp với gìn giữ không gian cây xanh, mặt nước (không gian suối Du Già) trong dự án để tạo nên một không gian xanh cho nông thôn – kết hợp các không gian du lịch giao lưu văn hóa vùng miền, nâng tầm giá trị của dự án;

Phân bổ các lô nhà ở có cơ cấu hợp lý, có hình thái kiến trúc đặc trưng, hiện đại, nâng cao tính độc đáo, sự khác biệt, thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư đến dự án.

Dự án tạo ra các liên kết cảnh quan, công viên cây xanh, các khu công cộng, dịch vụ thương mại dịch vụ du lịch,… trong toàn bộ nội khu dự án, nhằm đem đến thuận lợi tối đa, tiện ích cho người dân sinh sống.

Mục tiêu phát triển quy hoạch kiến trúc cảnh quan

Đảm bảo tính thống nhất từ không gian tổng thể nông thôn mới đến không gian cụ thể thuộc các khu nhà ở, các công trình; có tính kế thừa kiến trúc, cảnh quan nông thôn và phù hợp với điều kiện, đặc điểm tự nhiên trong khu vực;

Tuân thủ quy hoạch tổng mặt bằng sử dụng đất, các chỉ tiêu khống chế đã được xác lập trong quy hoạch chi tiết 1/500;

Tuân thủ các yêu cầu, quy định được xác lập theo Tiêu chuẩn, Quy chuẩn xây dựng Việt Nam;

Các tuyến đường được định hướng phù hợp với công năng sử dụng, làm rõ hình ảnh các chức năng, khu hành chính, các khu công cộng, khu ở, khu thương mại dịch vụ – du lịch… Chú trọng cảnh quan đường phố từ lát vỉa hè, phân loại cây xanh bóng mát và cây xanh cảnh quan.

Quy hoạch tổ chức không gian kiến trúc cảnh quan

Trục đường chính khu trung tâm mới với lộ giới 21,5m là trục không gian chính kết nối trục đường tỉnh ĐT176B và đường liên xã đi Du Tiến – là trục chính của dự án;

Các cụm trường học, khu trung tâm hành chính và công cộng có diện tích từ 4.600 đến 6.000m2 với chiều cao tối đa từ 2-3 tầng theo quy chuẩn hiện hành.

Các cụm nhà ở sẽ được thiết kế độc lập về kiến trúc cảnh quan, các mẫu nhà kiến trúc công trình, bố trí lát vỉa hè, cây trồng nằm đem đến các cảm nhận khác biệt, hấp dẫn cho từng cụm khu nhà ở;

Phân bố các cụm nhà ở đồng thời có thể áp dụng trong phân kỳ xây dựng và phát triển. Các giai đoạn phát triển độc lập không làm ảnh hưởng lẫn nhau cũng như có thể phân chia, kết hợp với các nhà đầu tư thứ phát;

Đối với không gian nhà ở hiện trạng cải tạo chỉnh trang khớp nối giao thông hạ tầng với mạng lưới đường giao thông và hệ thống hạ tầng theo quy hoạch đảm bảo đồng bộ và mang lại hiệu quả sử dụng đất cho người dân trong khu ở hiện trạng;

Định hướng không gian kiến trúc cảnh quan

Với mọi khu nông thôn trên thế giới, không gian cây xanh có vai trò rất quan trọng trong dự án. Do các vấn đề biến đổi khí hậu, sạt lở do địa hình dốc, việc phát triển một trung tâm nông thôn mới kết hợp hài hòa giữa xây dựng môi trường sống cho con người địa phương, cây xanh sẽ tạo nên một sự tuần hoàn khoa học về nước, cây cối và bầu khí quyển. Điều đó giúp cho con người trong môi trường đó được hưởng lợi lớn hơn về thiên nhiên, cải thiện sức khỏe, nâng cao chất lượng cuộc sống. Đó sẽ là một điểm thu hút cư dân cho tương lai, dần mở ra một hình ảnh mới về tiêu chuẩn sống của nông thôn mới Việt Nam thế kỷ 21.

Vì vậy, việc nghiên cứu phát triển dự án Quy hoạch chi tiết xây dựng trung tâm xã Du Già, huyện Yên Minh, tỉnh Hà Giang tỷ lệ 1/500 hướng tới một môi trường an toàn và tốt hơn, nông thôn xanh, sạch đẹp. Tối đa hóa diện tích cây xanh, tạo nên sự đa dạng về cảnh quan kết hợp với các không gian cộng đồng sẽ gia tăng giá trị các khu chức năng thành phần, giúp người dân sinh sống có nhiều những trải nghiệm khác nhau.

Sơ đồ tổ chức không gian kiến trúc cảnh quan

Các khu công trình công cộng, tổng thể của dự án thể hiện được tính chất công trình, ưu tiên diện tích trồng cây xanh, vườn hoa. Ngoài ra, dự án còn bố trí các điểm bãi đỗ xe, tránh tình trạng để xe lấn chiếm lòng lề đường, ảnh hưởng mỹ quan và trật tự an toàn nông thôn mới.

Khu nhà ở nông thôn, bố trí nhà ở với đa dạng về hướng nhà, nâng cao khả năng tiếp cận thị trường của dự án. Đặc biệt, dấu ấn của khu nhà ở kết hợp kinh doanh bám hai bên đường tỉnh lộ ĐT 176B mang nét kiến trúc truyền thống phát huy giá trị văn hóa kiến trúc địa phương;

Các trục nhà ở dọc theo các dãy nhà liền kề được bố trí vỉa hè từ 1,3-3m đối với mọi lộ giới trong dự án, kết hợp với các cây trồng vỉa hè tạo bóng mát và loại cây hoa, cây bụi tạo cảnh quan, điểm nhấn cho đô thị tương lai.

Yêu cầu kiến trúc cảnh quan khu vực nhà ở liền kề: Đồng nhất về kiến trúc cho các công trình; bố trí các công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội; thương mại dịch vụ; công viên cây xanh, công viên vui chơi đảm bảo cho từng nhóm nhà ở.

Thiết kế, tổ chức khu nhà ở liền kề dọc theo các trục giao thông của khu vực

THAY CHO LỜI KẾT

Quy hoạch chi tiết xây dựng trung tâm xã Du Già, huyện Yên Minh là cơ sở pháp lý quan trọng để tiến hành triển khai lập dự án theo quy hoạch, kế hoạch của tỉnh Hà Giang. Với mục tiêu phát triển xã Du Già theo hướng: Công viên hạt nhân – Công viên Du Già; Khu du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng; Khu đô thị du lịch; Trung tâm dược liệu, chăm sóc sức khỏe; Khu trang trại nghỉ dưỡng kết hợp homestay đặc sắc của tỉnh Hà Giang nói riêng và cả nước nói chung.

Đồng thời bảo tồn và khai thác các giá trị đặc sắc về không gian kiến trúc, cảnh quan thiên nhiên, môi trường sinh thái, bản sắc văn hóa dân tộc theo hướng bền vững. Thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội của địa phương gắn với mục tiêu bảo vệ môi trường.

Phối cảnh tổng thể của dự án

Song song với đó, tỉnh Hà Giang đang tập trung phát triển hạ tầng giao thông kết nối giữa Du Già với các vùng động lực khác sẽ mở ra cơ hội xây dựng các tour, tuyến du lịch qua Du Già đến các vùng khác trên Công viên Địa chất toàn cầu Cao nguyên đá Đồng Văn.

Nhiều nhà đầu tư sẽ đến với Du Già, những tiềm năng, lợi thế sẽ được khai mở, đưa nơi đây trở thành một trong những điểm du lịch nổi tiếng của Hà Giang trong tương lai không xa./.

ThS.KTS Lê Văn Cường | Viện Nhà ở và Công trình công cộng, Viện Kiến trúc Quốc gia