Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh chủ trì Tọa đàm thúc đẩy công trình xanh, giao thông xanh

Xanh hóa đô thị – Xu thế tất yếu của phát triển hiện đại

Phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh khẳng định, phát triển công trình xanh và giao thông xanh không còn là lựa chọn mà là yêu cầu tất yếu trong tiến trình phát triển của Việt Nam, nhất là trong bối cảnh Việt Nam đã cam kết đạt phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050. Việc hướng tới “xanh hóa” đô thị không chỉ giúp giảm phát thải khí nhà kính, tiết kiệm năng lượng, mà còn tạo ra môi trường sống an toàn, nâng cao chất lượng đời sống người dân và sức cạnh tranh của nền kinh tế.

Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh: Xanh hóa đô thị là yêu cầu tất yếu trong chiến lược phát triển quốc gia.

Theo Thứ trưởng, những năm gần đây, nhiều cơ chế, chính sách trọng điểm đã được Đảng và Nhà nước ban hành nhằm khuyến khích tăng trưởng xanh. Nghị quyết 24-NQ/TW (2013) và Nghị quyết 06-NQ/TW (2022) đều nhấn mạnh yêu cầu phát triển mô hình kinh tế, đô thị, công nghiệp và hạ tầng xanh. Bên cạnh đó, các luật chuyên ngành như Luật Bảo vệ môi trường, Luật Xây dựng, Luật Đường bộ, Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả… đã từng bước tích hợp các quy định nhằm thúc đẩy mô hình phát triển bền vững.

Ông Lê Trung Thành, Vụ trưởng Vụ Khoa học công nghệ, môi trường và vật liệu xây dựng (Bộ Xây dựng) chia sẻ.

Tại tọa đàm, ông Lê Trung Thành, Vụ trưởng Vụ Khoa học công nghệ, Môi trường và Vật liệu xây dựng (Bộ Xây dựng) cho biết: thời gian qua, chính sách pháp luật liên quan đến phát triển công trình xanh và giao thông xanh đã dần hoàn thiện, tạo cơ sở để thúc đẩy thực tiễn triển khai.

Đặc biệt, Quyết định số 21/2025/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về tiêu chí môi trường và xác nhận dự án đầu tư thuộc danh mục phân loại xanh là một bước tiến quan trọng. Việc này giúp nhận diện rõ các loại dự án xanh, qua đó mở đường cho chính sách ưu đãi tín dụng, tài chính, và đầu tư.

Ông Thành nhấn mạnh: “Công trình xanh và giao thông xanh đều là những thành tố chủ lực của kinh tế xanh. Nhận diện đúng, phân loại rõ sẽ giúp Nhà nước có chính sách khuyến khích và cơ chế giám sát phù hợp, hướng tới mục tiêu giảm phát thải, tiết kiệm năng lượng và tăng trưởng kinh tế bền vững.”

Theo ông Thành, công trình xanh trong lĩnh vực xây dựng – đô thị góp phần giảm tiêu thụ năng lượng, nước, vật liệu, thúc đẩy vật liệu tái chế, vật liệu xanh, nâng cao chất lượng không gian sống. Trong khi đó, giao thông xanh thuộc nhóm giải pháp trọng tâm trong lĩnh vực vận tải – hạ tầng, góp phần chuyển dịch cơ cấu năng lượng, giảm phát thải và đóng góp trực tiếp vào mục tiêu tăng trưởng xanh quốc gia.

Tiếp nối phần trao đổi, ông Nguyễn Quốc Hiệp, Chủ tịch Hiệp hội Nhà thầu Xây dựng Việt Nam, nhìn nhận: hiện nay, một số công trình đạt chứng chỉ xanh đã được hưởng ưu đãi tín dụng, tuy nhiên, chính sách vẫn chưa đủ sức hấp dẫn để doanh nghiệp mạnh dạn đầu tư.

“Ngoài ưu đãi tín dụng, Bộ Xây dựng nên đề xuất Chính phủ có chính sách ưu đãi về giá đất đối với khu đô thị hoặc công trình xanh. Bên cạnh đó, cần tăng cường hướng dẫn, tập huấn cho nhà thầu, giúp họ hiểu rõ điều kiện, quy trình và chi phí cần thiết để đạt chuẩn công trình xanh,” ông Hiệp đề xuất.

Viện trưởng Viện Khoa học công nghệ xây dựng Nguyễn Hồng Hải trao đổi, đóng góp ý kiến tại Tọa đàm.

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Hồng Hải, Viện trưởng Viện Khoa học công nghệ xây dựng, chỉ ra rằng rào cản lớn nhất hiện nay là chi phí đầu tư ban đầu và nguồn nhân lực chuyên sâu còn thiếu.

“Việc áp dụng công nghệ xanh, vật liệu tiết kiệm năng lượng làm tăng chi phí ban đầu, trong khi lợi ích dài hạn chưa được lượng hóa rõ ràng. Cần có chính sách bù đắp và hỗ trợ kỹ thuật, đồng thời đào tạo đội ngũ chuyên gia, tư vấn công trình xanh để đồng hành cùng doanh nghiệp.”

Ông Hải cũng cho rằng, hệ thống quy định – quy chuẩn về công trình xanh vẫn đang trong quá trình hoàn thiện, chưa đồng bộ giữa các lĩnh vực, dẫn đến khó khăn khi thẩm định, phê duyệt và cấp chứng nhận.

Đại diện địa phương, ông Luyện Văn Phương, Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội, cho rằng chính sách phát triển công trình xanh hiện chủ yếu dừng ở khuyến khích, chưa có ưu đãi cụ thể về thuế, đất đai hay tín dụng.

“Để chính sách đi vào thực tế, Bộ Xây dựng nên ban hành bộ quy chuẩn – tiêu chuẩn quốc gia cho công trình xanh và giao thông xanh, đồng thời xây dựng lộ trình, mục tiêu cụ thể cho từng giai đoạn.”

Ông Phương đề xuất cơ chế “giao khoán chỉ tiêu” cho các địa phương trong việc thúc đẩy tỷ lệ công trình xanh, gắn trách nhiệm thực hiện với chương trình phát triển đô thị bền vững.

“Nếu có lộ trình và mục tiêu rõ ràng, cùng với cơ chế khuyến khích, các địa phương sẽ chủ động xây dựng chính sách riêng và huy động nguồn lực phù hợp,” ông Phương nhấn mạnh.

Bộ Xây dựng cũng đã triển khai hàng loạt chương trình cụ thể như: Tuần lễ Công trình xanh tổ chức thường niên từ năm 2020, ban hành QCVN 09:2017/BXD về sử dụng năng lượng hiệu quả, xây dựng Kế hoạch hành động ngành xây dựng ứng phó biến đổi khí hậu đến 2050, và cùng Chính phủ triển khai Chương trình chuyển đổi năng lượng xanh trong giao thông vận tải.

Kết quả rõ nét nhất là đến quý III/2025, hơn 600 công trình xanh đã được chứng nhận với tổng diện tích sàn gần 17 triệu m². Trong lĩnh vực giao thông, 183.240 ô tô điện và 974 xe buýt điện đang lưu hành, phần lớn tập trung tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh – hai đô thị tiên phong trong phát triển phương tiện giao thông không phát thải.

Khơi thông nguồn lực, hoàn thiện thể chế để bứt phá

Tại tọa đàm, nhiều chuyên gia, doanh nghiệp, nhà quản lý cùng thống nhất rằng, công trình xanh và giao thông xanh không chỉ giúp tiết kiệm chi phí vận hành, mà còn mang lại giá trị dài hạn về môi trường, sức khỏe và tăng trưởng bền vững. Tuy nhiên, quá trình triển khai vẫn gặp nhiều rào cản như: thiếu bộ tiêu chuẩn quốc gia về công trình xanh, chi phí đầu tư ban đầu cao, khó tiếp cận vốn tín dụng xanh, và thiếu cơ chế khuyến khích đủ mạnh.

Đại diện doanh nghiệp phát biểu tại Tọa đàm, kiến nghị hoàn thiện chính sách khuyến khích công trình xanh.

Đại diện khối doanh nghiệp, bà Lưu Thị Thanh Mẫu – Tổng Giám đốc Phuc Khang Corporation – nhấn mạnh, việc áp dụng tiêu chuẩn công trình xanh quốc tế đã giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí vận hành, nâng cao hình ảnh và gia tăng giá trị bất động sản. Bà kiến nghị Việt Nam cần sớm xây dựng bộ tiêu chuẩn công trình xanh riêng và mở rộng hợp tác liên ngành, đặc biệt giữa Bộ Xây dựng và Bộ Tài chính, để tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp tiếp cận nguồn lực xanh.

Nhiều ý kiến đề xuất Nhà nước cần quy định rõ các công trình sử dụng vốn đầu tư công phải triển khai theo hướng công trình xanh, góp phần dẫn dắt thị trường. Đồng thời, các chuyên gia cũng nhấn mạnh việc đầu tư vào hạ tầng giao thông xanh như đường sắt đô thị, giao thông phi cơ giới, hệ thống trạm sạc cho xe điện là yếu tố then chốt để hiện thực hóa chiến lược phát triển đô thị bền vững.

Toàn cảnh Tọa đàm “Giải pháp thúc đẩy công trình xanh, giao thông xanh hướng tới mục tiêu phát triển bền vững” diễn ra tại Hà Nội, ngày 16/10/2025, trong khuôn khổ Tuần lễ Công trình xanh và Giao thông xanh Việt Nam.

Phát biểu kết luận Tọa đàm, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh nhấn mạnh: Để hiện thực hóa mục tiêu phát triển bền vững, công trình xanh và giao thông xanh không thể phát triển đơn lẻ mà cần được đặt trong một hệ sinh thái đồng bộ, có sự liên kết chặt chẽ giữa các cấp, các ngành và toàn xã hội.

Ghi nhận và đánh giá cao những ý kiến đóng góp thẳng thắn, tâm huyết từ các chuyên gia, nhà khoa học và cộng đồng doanh nghiệp, Thứ trưởng khẳng định, Bộ Xây dựng sẽ tiếp tục đóng vai trò nòng cốt trong việc tham mưu, xây dựng và hoàn thiện hệ thống cơ chế, chính sách, đồng thời tăng cường phối hợp liên ngành, mở rộng hợp tác quốc tế để tạo lập môi trường pháp lý minh bạch, ổn định và đủ sức khuyến khích các thành phần kinh tế đầu tư vào lĩnh vực xanh.

Theo Thứ trưởng, chuyển đổi xanh không chỉ là yêu cầu cấp thiết để ứng phó với biến đổi khí hậu, mà còn là chiến lược phát triển dài hạn, hướng tới một nền kinh tế phát thải thấp, sử dụng hiệu quả tài nguyên và nâng cao chất lượng sống đô thị. Do đó, mọi nỗ lực cần được lồng ghép trong quy hoạch tổng thể, đồng bộ từ thiết kế công trình, phát triển hạ tầng giao thông đến định hướng đô thị thông minh, hiện đại và thân thiện với môi trường.

“Với sự đồng hành của các cơ quan quản lý, sự sáng tạo của đội ngũ khoa học – kỹ thuật, sự tiên phong của doanh nghiệp và sự ủng hộ của người dân, tôi tin tưởng rằng Việt Nam hoàn toàn có khả năng hình thành hệ sinh thái công trình và giao thông xanh mang bản sắc riêng, phù hợp với điều kiện quốc gia và tiệm cận các chuẩn mực quốc tế. Đây sẽ là nền tảng vững chắc để chúng ta hiện thực hóa các cam kết về tăng trưởng xanh, giảm phát thải ròng và phát triển bền vững trong giai đoạn tới” – Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh nhấn mạnh./.