Hà Nội: Trao đổi kinh nghiệm xây dựng sân chơi cộng đồng bền vững tạo điểm nhấn đô thị

Tại tọa đàm, ThS Nguyễn Hoàng Hào, Viện Điều tra Quy hoạch rừng cho rằng, khu vực bờ vở sông Hồng đang chịu nhiều sức ép về khí hậu và sinh thái: Ô nhiễm nước, rác thải, xói mòn, suy giảm đa dạng sinh học và tình trạng lấn chiếm đất công.

"Nếu không có giải pháp tổng thể để quản lý nguồn thải, phục hồi sinh cảnh và kiểm soát khai thác tài nguyên, bờ vở sông Hồng sẽ mất dần chức năng sinh thái vốn có", ThS Hào nhấn mạnh.

Chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn, đại diện doanh nghiệp xã hội Think Playgrounds (TPG) - thành viên Chi hội Nhà đất (Hội Kiến trúc sư Hà Nội) cho biết, từ năm 2014 đến nay, TPG đã cùng cộng đồng xây dựng 270 sân chơi và không gian công cộng trên cả nước, trong đó có hơn 20 sân chơi thiết kế riêng cho trẻ khuyết tật và hơn 7 vườn cộng đồng.

Các dự án của TPG nhấn mạnh sự tham gia của cư dân từ khâu khảo sát, thiết kế, thi công đến duy trì, nhờ đó không gian không chỉ là nơi vui chơi mà còn là kết quả của sự đồng thuận xã hội.

Đặc biệt, từ năm 2021, TPG đã khởi xướng, thiết kế và điều phối cộng đồng xây dựng Công viên rừng Chương Dương, Công viên rừng Phúc Tân và Tuyến đường sinh thái bờ vở sông Hồng (phường Hồng Hà, TP Hà Nội).

Những khu vực từng là bãi rác, cống thải, bãi đỗ xe tự phát đã được cải tạo thành không gian sinh thái - xã hội bền vững, với sân chơi thiên nhiên, sân đa năng, công viên thú cưng, tuyến đường dạo và vườn cộng đồng trồng hơn 100 loài cây bản địa.

Theo đại diện TPG, điểm nổi bật của mô hình này là thiết kế gắn với văn hóa địa phương, sử dụng vật liệu tự nhiên và tái chế, vừa tiết kiệm chi phí vừa thân thiện môi trường.

Các sân chơi không chỉ cải thiện cảnh quan đô thị mà còn tạo cơ hội bình đẳng cho trẻ em, trong đó có trẻ khuyết tật; đồng thời khuyến khích tái chế, bảo tồn cây bản địa, góp phần xây dựng hệ sinh thái đô thị đa dạng, bền vững.

Đóng góp thêm ý kiến, KTS Trần Huy Ánh, Ủy viên Thường vụ Hội Kiến trúc sư Hà Nội nhấn mạnh: "Hà Nội có diện tích đất công cộng nhưng việc thiết kế, quản lý, duy trì còn nhiều bất cập, dẫn đến lãng phí và chưa đáp ứng nhu cầu sống lành mạnh của cộng đồng đô thị.

Những sáng kiến như của TPG cho thấy nếu có sự tham gia của cộng đồng, sân chơi có thể trở thành hạt nhân gắn kết xã hội và nâng cao sức chống chịu của đô thị trước biến đổi khí hậu".

Trao đổi thảo luận tại tọa đàm, các chuyên gia thống nhất rằng, từ thực tiễn của TPG có thể rút ra nhiều kinh nghiệm để áp dụng vào thực tế, như: Sự tham gia của cộng đồng là yếu tố quyết định, gắn kết thiết kế với bản sắc văn hóa địa phương sẽ giúp sân chơi trở thành biểu tượng cộng đồng. Bên cạnh đó việc tận dụng vật liệu tái chế để sử dụng sẽ giúp lan tỏa thông điệp sống xanh.

Có thể khẳng định, sân chơi cộng đồng khi được tổ chức bài bản sẽ trở thành điểm nhấn cảnh quan, công cụ hữu hiệu để nâng cao chất lượng sống và xây dựng đô thị bền vững.